این روزها تعداد خانمها و آقایانی که در منزل کار میکنند تا کنار درآمدزایی، بیشتر به خانه و فرزندانشان برسند روز به روز در حال افزایش است. این افراد برای وقتشان برنامهریزی میکنند و به جای اینکه وقتشان را در ترافیک هدر دهند و درآمدشان را صرف استخدام پرستار یا ثبتنام کودک در مهدکودک کنند، در خانه کنار فرزندانشان میمانند و در ساعاتی که فرزندان استراحت میکنند یا مشغول بازی هستند، به زندگی حرفهای خود مشغولند. این توصیفات در نگاه اول ساده به نظر میرسد اما وقتی آقا یا خانمی شاغل تصمیم میگیرد دورکاری کند، آن هم با حضور فرزندان، همه چیز به همین سادگیها هم نیست. برخی در این راستا موفق میشوند و برخی دیگر به این نتیجه میرسند که این امر امکانپذیر نیست.
برای رسیدن به موفقیت در این راه باید برخی عادات را تغییر داد. هدف از 10 توصیه کاربردی زیر نیز همین است.
1. مدیریت زمان
اگر میخواهید در کار حرفهایتان موفق باشید باید زمانتان را مدیریت کنید. قرار نیست مثل یک خانم خانهدار سهچهارم وقت روزانهتان را به خانهداری بگذرانید. خودتان را با کارهای جزئی خسته نکنید و گردگیری خانه را به هفتهای یک بار در هفته خلاصه کنید. انرژیتان را بیشتر صرف همسر و فرزندانتان کنید و ساعاتی را به کار خودتان اختصاص دهید.
2. اطلاع به اطرافیان
در درجه اول در رابطه با فعالیت حرفهای خود با همسر و فرزندانتان صحبت کنید. لازم است اطرافیان و حتی خویشاوندان درجه یک و دوستان و همسایههای نزدیک شما بدانند که ساعاتی از وقت روزانه شما صرف کار حرفهایتان میشود. باید مشخص کنید چه ساعاتی از روز به کار حرفهایتان مشغولید تا مزاحم وقت شما نشوند. کودک شما هم باید یاد بگیرد که مادرش فردی شاغل است، نه خانهدار!
3. اولویتبندی
هر شب برنامهای شامل کارهایی که باید در خانه انجام شود و امور مربوط به رسیدگی به فرزندان و کارهای خارج از منزل و وظایف حرفهای خود تهیه کنید و برخی را به همسرتان بسپارید. کارها را دستهبندی و اولویتبندی و کارهای غیرضروری را حذف کنید. کارهای زمانبری را که از عهده دیگران نیز برمیآید، به آنها واگذار کنید. مثلا میتوانید یک بار در هفته خدمتکاری استخدام کنید تا تمام منزل را تمیز کند.
4. مهد کودک
حضور شما در خانه به این معنی نیست که حتما باید فرزندانتان هم در خانه باشند. اگر درآمد شما کم است و با سپردن کودکتان به مهد چیزی از درآمدتان باقی نمیماند بهتر است ساعاتتان را تنظیم کنید تا هم به تربیت و آموزش فرزندتان و هم به حرفهتان برسید اما اگر درآمد بالایی دارید، میتوانید فرزندتان را به مهد بسپارید تا هم او احساس تنهایی نکند و در محیطی اجتماعی با دیگر کودکان سرگرم شود، هم شما فرصت بیشتری برای تمرکز روی کارتان داشته باشید. حتی میتوانید کودکانتان را به مادربزرگ یا خاله و عمه بسپارید اما باید مراقب باشید این موضوع باعث مزاحمت آنها نشود.
5. اتاق کار
اگر در خانه کار میکنید نکته بسیار مهم این است که برای هر اتاق نقشی مشخص شده باشد. فرزندان و همسر شما باید بدانند فلان اتاق یا فلان نقطه در خانه مخصوص کار شماست و زمانهایی که شما وارد این منطقه میشوید نباید مزاحمتی ایجاد کنند. باید برای فرزندانتان توضیح دهید که وقتی در محل کارتان در خانه و مثلا در حال صحبت با تلفن هستید یا در حال کار با رایانه، نباید مزاحمتی برای شما ایجاد کنند. در صورتی که فضا کوچک است میتوانید با پارتیشن یا حتی پرده این فضا را جدا کنید تا تمرکز بیشتری روی کارتان داشته باشید.
6. ساعات کاری
شاید تصورتان این است که چون در خانه کار میکنید، دیگر نیازی به محاسبه ساعات کاری نیست. خوشبختانه در محیط کار قانونی هست که نشان میدهد دیگر ساعات کاری به اتمام رسیده و باید از این به بعد وقتتان را صرف رسیدگی به خود، همسر و فرزندانتان کنید اما در خانه هیچ رئیسی جز شما ساعات کاریتان را در نظر نمیگیرد. بسیاری از مادران مخصوصا اگر فرزندانی آرام داشته باشند بیش از زمانی که در خارج از خانه کار میکردند در خانه به شغل اجتماعی خود ادامه میدهند. باید مراقب بود زیرا گرچه در این شرایط گاهی میزان درآمد بالاتر میرود اما اولین آسیب را خانواده و مخصوصا فرزندان خواهند دید. برای خودتان ساعات کاری مشخصی در روز یا در هفته در نظر بگیرید. مراقب باشید در دام بیش از حد کار کردن نیفتید زیرا به زودی با عقب افتادن کودکان از درس و مشق، متهم شماره یک شناخته میشوید. ایدهآلترین میزان کار برای یک مادر شاغل در خانه، 25 ساعت در هفته است.
7. تمرکز
ساعاتی را در روز انتخاب کنید که توجه و تمرکز بالاتری دارید. اگر فرزندانتان تا نزدیک ظهر خواب هستند، میتوانید صبحها کار کنید اما اگر شبها تمرکز دارید میتوانید صبح به کارهای منزل برسید و پیشاپیش ناهار و شامتان را آماده کنید و شبها بعد از خواباندن فرزندانتان به کارهایتان برسید. زمانی که کودکان بیدار و مشغول بازی هستند و میتوانید از این فرصت برای آموزش دادن به آنها استفاده کنید، هرگز وقتتان را صرف شغل خود نکنید. در این شرایط هم به دلیل سر و صدا تمرکز کافی ندارید هم ممکن است فرزندانتان مرتب مزاحم فعالیت حرفهای شما شوند.
8. حذف محرکهای محیطی
به تجربه متوجه میشوید که در چه شرایطی کار کردن فایدهای ندارد و تنها باعث هدررفت زمان کاریتان خواهد شد. مثلا زمانی که کودکان بازی میکنند، اصلا موقعیت مناسبی برای کار نیست یا مثلا اگر ساعت 3 عصر همیشه خوابآلوده هستید، بهتر است با خواباندن فرزندانتان خودتان هم کمی استراحت کنید و به جای آن شب بعد از اینکه کودکان خوابیدند به کار خود بپردازید. در ساعاتی که امکان کار کردن وجود دارد هر وسیلهای که حواس شما را پرت میکند مثل تلویزیون یا تلفنهمراه را خاموش کنید. در اتاق را ببندید و حداکثر استفاده را از زمانتان داشته باشید.
9. خودمراقبتی
کار در خانه گاهی سبب انزواطلبی اشخاص میشود. سعی کنید با برنامهریزی درست یک بار در هفته با دوستان یا خانواده به گردش بروید. وقتی را هم به خود اختصاص دهید. هر از گاهی به آرایشگاه یا استخر بروید و فرصتی را به گردش با همسرتان اختصاص دهید.
10. کار حرفهای
درست است که شما در منزل کار میکنید و با ارباب رجوع، همکاران و رئیس خود ارتباط مستقیمی ندارید اما مراقب باشید اصول حرفهای را حفظ کنید. هرگز در حالی که فرزندتان در حال صحبت با شماست یا در حال آشپزی یا ظرف شستن هستید، جواب تلفنهای کاریتان را ندهید. در این شرایط ابتدا فرزندتان را سرگرم کنید و بعد به محیطی آرام بروید تا بتوانید پاسخگوی تلفنهای کاریتان باشید.