پرسش: خانمی 35 ساله هستم و در محیطی پرسروصدا کار می‌کنم.
تقریباً از اوایل سال گذشته دچار وزوز گوش شدم اما اهمیت خاصی به آن ندادم. به‌تدریج وزوز گوشم بیشتر شد. گاهی احساس سرگیجه هم دارم، هرچند در مکان‌های پرسروصدا از محافظ یا صداشکن‌های گوش هم استفاده می‌کنم اما فایده‌ای ندارد و صدای وزوز گوشم بلندتر می‌شود.
این مشکل زندگی‌ام را مختل کرده است. آیا با جراحی داخلی گوش وزوزم برطرف می‌شود؟ لطفا بگویید چه کنم؟

پاسخ دکتر کامران کامروا، متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

وزوز گوش یکی از مشکل‌های بسیار پیچیده گوش و حلق و بینی است. بیشتر ما تصور می‌کنیم که شنیدن فقط کار گوش است، در حالی که گوش فقط بخشی از سیستم شنیداری است.

در واقع بخشی از شنوایی در گوش، بخش دیگر آن در اعصابی که به مغز منتقل می‌شود و قسمتی از آن مربوط به روندی است که در مغز اتفاق می‌افتد. به همین دلیل محل ایجاد وزوز می‌تواند از مجرا و پرده گوش شروع شود و تا قسمت‌های عمقی‌تر مغز ادامه پیدا کند و درک شنوایی ما را تحت‌‌تاثیر قرار بدهد.

منشاء وزوز گوش حتی می‌تواند شیپور استاش و اختلال‌های سینوسی باشد.

ون‌گوگ، نقاش معروف هم دچار وزوز گوش آزاردهنده‌ای بود و فکر می‌کرد اگر گوشش را قطع کند وزوز گوشش درمان خواهد شد در حالی که این‌طور نشد و وزوز با بریدن گوشش از بین نرفت.

وزوز گوش با توجه به نوع علت و بیماری‌هایی که در ایجاد آن نقش دارند به 2 گروه تقسیم می‌شود:

گروه اول وزوز گوشی است که علت‌های آن مشخص است و با از بین بردن علت یا درمان بیماری می‌توان آن را کنترل کرد.

گروه دوم وزوز گوشی است که علت مشخصی ندارد و در پزشکی به آنها «ایدیوپاتیک» می‌گویند. حدود 80-70 درصد علت ایجاد وزوز گوش، ناشناخته است یا علت مشخصی برای آن تشخیص داده نمی‌شود. به همین دلیل هم وزوز گوش باید از نظر مسائل گوش و سر و گردن مورد ارزیابی‌های دقیق قرار بگیرد.

اگر فردی دچار وزوز گوش شود و علاوه بر آن مشکلی در گوش میانی یا داخلی داشته باشد باید علائمی مانند کاهش شنوایی، سرگیجه و... را نیز تجربه کند که در این صورت می‌تواند بیماری‌های دیگری مانند بیماری منییر را مطرح کند.

در این موارد پزشک باید با درایت بیشتری مساله وزوز گوش بیمارش را بررسی کند. افرادی که در معرض سر و صدای زیاد کار یا زندگی می‌کنند به‌تدریج و با گذشت زمان دچار ترومای شنوایی می‌شوند و در طولانی‌مدت آستانه شنوایی‌شان کاهش پیدا می‌کند بنابراین شما هم باید از این لحاظ که دچار مشکل شده‌اید یا نه، بررسی شوید. اگر در اثر سر و صدای محیط شدت شنوایی‌تان افت کرده باشد تغییر محل کارتان کمک چندانی نخواهد کرد، اما به هر حال ترومای صوتی سنگین در هر شرایطی سیستم عصبی را تخریب می‌کند بنابراین افرادی که در محیط‌های پرسروصدا کار می‌کنند باید قبل از اینکه دچار مشکل شوند از محافظ‌های گوش استفاده کنند. متاسفانه ما در ایران خیلی به فکر پیشگیری نیستیم و همیشه بعد از اینکه اتفاقی افتاد، نگران می‌شویم.

نمونه‌اش استفاده از سمعک پس از کاهش شنوایی است. در ایران وقتی به بیمارانی که دچار افت شنوایی شد‌ه‌اند، سمعک می‌دهیم به دلایل فرهنگی، اقتصادی یا حتی به‌دلیل اینکه فکر می‌کنند سمعک مخصوص افراد سالمند است از آن استفاده نمی‌کنند. در نتیجه افت شنوایی‌شان شدت می‌یابد و زمانی قبول می‌کنند سمعک بگذارند که دیگر خیلی دیر شده و سمعک هم نمی‌تواند کمکی بکند.

به همه افرادی که هنوز دچار مشکل نشده‌اند توصیه می‌کنم قبل از بروز حادثه و هرگونه مشکلی در گوش از آن محافظت کنند و جلوی بروز بیماری یا بدتر شدن آن را بگیرند. نکته بعد اینکه باید ببینیم سرگیجه‌ای که به آن اشاره کرده‌اید سرگیجه واقعی است یا یک گیجی مختصر. گاهی بیماران گیجی و حالتی مانند سیاهی رفتن چشم یا خالی شدن مغز را با عنوان سرگیجه مطرح می‌کنند، در حالی که سرگیجه واقعی ندارند. در سرگیجه واقعی فرد بدون تحریک خارجی حس حرکت و دوران، تلوتلو خوردن و چرخش در سر دارد. یعنی فکر می‌کند یا محیط دور سرش می‌چرخد یا خودش حالت چرخش دارد.

سرگیجه واقعی معمولا با بی‌تعادلی، رنگ‌پریدگی، تهوع و استفراغ همراه است. مساله وزوز گوش را نمی‌توان فقط با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی درمان کرد. حتما باید چند گروه تخصصی متشکل از متخصصان مغز و اعصاب، روان‌پزشک، گوش و حلق و بینی و شنوایی‌سنجی آن را ارزیابی کنند و در مورد آن نظر بدهند.

خوشبختانه امروزه کلینیک‌های وزوز گوش هم دایر شده‌اند که همه این تخصص‌ها را دارند. می‌توانید با مراجعه به این کلینیک‌ها مشکلتان را با دقت بیشتری تحت بررسی قرار بدهید. روش‌های درمان وزوز گوش بسیار متفاوت و متغیر است و شامل دارودرمانی، مدیتیشن، طب سوزنی، لیزرتراپی و... است. هر کدام از این درمان‌ها به نسبتی در کاهش و درمان وزوز گوش تاثیر دارند اما نمی‌توان هیچ‌کدام از این راه‌ها را به‌عنوان درمان قطعی وزوز گوش نام برد.

هفته نامه سلامت549