با توجه به اینکه استقبال مردم برای حضور در مراسم پیاده‌روی اربعین هر سال رو به افزایش است، دولت جمهوری اسلامی ایران و همه نهادهای نظام از سال گذشته به‌صورت کاملا نظام‌یافته وارد این عرصه شدند تا با تمام توان به زائران اربعین خدمت‌رسانی کنند.
سال گذشته بیش از یک میلیون و 600 هزار نفر از هموطنانمان در مراسم پیاده‌روی اربعین شرکت کردند و به نظر می‌رسد امسال هم شاهد استقبال بالایی باشیم. در حال حاضر ستادی با مدیریت وزارت کشور تشکیل شده که اسکان، امنیت، خدمات بهداشت و درمان، تغذیه و سایر خدمات به زائران اربعین را ساماندهی می‌کند. همچنین در شهرهای مرزی، امکانات موقت خوبی برای اسکان زائران فراهم شده است.
هر چند راه کربلا راه عشق است و رسیدن به معشوق سختی‌های راه را بر عاشق هموار می‌کند اما به کار بستن توصیه‌های کارشناسان هم می‌تواند مسیر را هموارتر کند و زائر را با مشکلات جسمانی کمتری به کربلا برساند تا از زیارتش لذت و بهره بیشتری ببرد.
همراه شو، عزیز!
شرکت در پیاده‌روی اربعین حسینی نشانه مشارکت همیشگی و آگاهانه در حماسه حسینی و مکتب عاشوراست.
هم از منظر دینی و اعتقادی می‌توان به این همایش بزرگ مذهبی نگاه کرد و هم از نظر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حماسی می‌توان به آن نگریست. از این‌رو، ائمه اطهار و بزرگان دینی ما همواره بر بزرگداشت اربعین و اهمیت دادن به آن تاکید کرده‌اند و امام حسن عسگری(ع) توجه به اربعین را از نشانه‌های مومن خوانده‌اند. واقعیت این است که زنده نگه داشتن قیام و حماسه حسینی، ارزش‌ها، عبرت‌ها و دردهای عاشورا همچون یک مکتب پویای زندگی‌ساز، عدالت‌خواه و حق‌گرا یک ضرورت برای مقابله با ظلم، جهل و تحجر است.
این حرکت دارای ابعاد بزرگ معنوی، روحانی، فرهنگی، اجتماعی و تربیتی است. عاشورا و قیام حسینی یک حادثه ایستا و گذرای تراژیک تاریخی نیست که در یک زمانی اتفاق افتاده و تمام شده باشد، بلکه حرکتی برای اصلاح در دین پیامبر(ص) و بازگرداندن دین به آیین ناب محمدی در مدار توحید و امامت بوده است.
بزرگداشت اربعین و سنت پیاده‌روی در این ایام از قرن‌ها پیش میان مسلمانان به‌ویژه شیعیان رایج بوده و ریشه عمیق تاریخی دارد ولی امروز به صورت یک حرکت اجتماعی، دینی و سیاسی بسیار گسترده درآمده است. هرچند زیارت مضجع شریف امام حسین(ع) و شهدای کربلا همیشه یک فضیلت بوده اما در آموزه‌های دینی ما در مورد زیارت اربعین حسینی تاکید جدی‌تری شده و به تعبیر مقام معظم رهبری «شروع جاذبه مغناطیس حسینی در روز اربعین است.»
پیاده‌روی و گردهمایی میلیون‌ها عاشق حسینی امروز به صورت یک سرمایه اجتماعی و قدرت نرم درآمده است. قدرت نرم مردمی میلیون‌ها انسان مشتاق و علاقه‌مند که زن و مرد و کودک در این گردهمایی و پیاده‌روی مشارکت دارند. در واقع، این میلیون‌ها مشتاق می‌خواهند با مشارکت در این امر مهم همسویی و هم‌آوازی خود را با راه شهدای کربلا اعلام کنند و این بزرگ‌ترین درسی است که ما می‌توانیم از اربعین بگیریم. در شرایط و فضایی که گروه‌های تکفیری، به‌خصوص جاهلان و کافران داعشی در حال مبارزه با اسلام ناب محمدی، امامت و شهادت هستند و تلاش می‌کنند این واقعیت‌ها را کمرنگ جلوه بدهند، این اجتماع و حرکت بی‌مثال جهانی که در نوع خود بی‌نظیر است می‌تواند پاسخ کوبنده‌ای به نیات پلید آنان باشد. نکته مهم‌تر اینکه این تلاش جسمانی و روحانی می‌تواند ما را در آشنایی بیشتر با فلسفه قیام حسینی و عبرت گرفتن از آموزه‌های انسانی، اخلاقی، آزادگی و ظلم‌ستیزی شهیدان کربلا کمک کند. مشارکت کودکان و نوجوانان هم در این مهم می‌تواند بسیار سازنده باشد.
فرصت‌هایی که در اربعین و پیاده‌روی مقدس آن پیش می‌آید همه و همه می‌تواند زمانی برای یادگیری، آموزش، آشنایی با مکتب عاشورا و فلسفه قیام ظلم‌ستیز حسینی باشد که برای نجات دین پیامبر(ص) از دست نااهلان و متحجران چه جانفشانی‌ها که نکردند. نکته آخر و بسیار مهم دیگر در اربعین ارتقای روحیه تعاون، همدلی و سنت زیبای میزبانی از زائران حسینی است که این خود، یک همبستگی فراملی در جهان اسلام ایجاد می‌کند.
تفاوت‌های تجمع حج و اربعین
حج یک فریضه است و در صورت استطاعت مالی مانند نماز و روزه بر هر مسلمانی واجب می‌شود اما زیارت امام حسین(ع) یک فریضه واجب نیست هرچند تاکید زیادی برآن شده است.
زائرانی که به زیارت امام حسین(ع) می‌روند با دلدادگی و عشق قدم برمی‌دارند هرچند در حج هم باید عشق به خدا و زدودن هر آنچه غیر خداست در دل، ذهن و رفتار، نیت واقعی و اصلی همه حجاج باشد. در مکتب شیعه توجه به امامت به‌عنوان یک عنصر جدی در نظر گرفته می‌شود و کسانی که در بزرگداشت اربعین شرکت می‌کنند داوطلبانه و با انگیزش بالایی این کار را انجام می‌دهند و به امام شهیدشان عشق می‌ورزند ولی خلوص و انگیزش بالا و حرکت اجتماعی و به هم پیوستگی در مراسم اربعین در مناسکی مانند حج دیده نمی‌شود. به همین دلیل هم تجمع اربعین سرمایه اجتماعی بزرگی است.
افرادی که در حج شرکت می‌کنند با عقاید، مذاهب، باورها و نگاه‌های متفاوتی در شهر مکه جمع می‌شوند اما زائران امام حسین(ع) همه یک هدف دارند و آن تبعیت از مکتب حسینی و زنده نگه داشتن ظلم‌ستیزی و آگاهی‌بخشی است.
درست است که حج یک حرکت جمعی است اما فردیت آن بیشتر است و هر کس می‌کوشد خود را به خدا نزدیک و از شیطان دور کند ولی مشارکت و جمعی بودن حرکت در اربعین حسینی بیشتر خودش را نشان می‌دهد و دنیایی از شور و شوق و شعور جمعی است و کاش چنین چیزی را در مناسک حج هم بیش از پیش شاهد باشیم.
