فصل، فصل حمله شپش به مدرسه‌هاست!

هشت باور غلط درباره شپش سر

امسال نیز مانند هرسال با فرا رسیدن فصل پاییز و بازگشایی مدارس، شپش به یکی از مشکلات مدارس و مهدکودک‌ها تبدیل شده است؛

بیماری‌ای که متاسفانه باورهای نادرست زیادی درباره آن وجود دارند. شپش حشره‌ بسیار ریزی است که در محیط‌های گرم و مرطوب زندگی می‌کند و 3 جفت پا و قلاب‌های قدرتمندی دارد که به واسطه آن به پوست و مو می‌چسبد و روزانه 10 تخم می‌گذارد و باعث خارش می‌شود. پس اگر کودک شما مرتب سرش را می‌خاراند، بهتر است به کف سر او و مخصوصا پشت گوش‌هایش نگاه کنید. معمولا شپش
قابل تشخیص است اما راه مطمئن‌تر استفاده از شانه‌های مخصوص است. لایه نازکی از مو را از ریشه شانه کنید. اگر شپش وجود داشته باشد، می‌توانید آن را روی شانه ببینید.

برای از بین بردن شپش و حس خارش نیز بهترین کار استفاده از داروهای ضدشپش است. برای اینکه دوباره دچار شپش نشویم نیز باید تمام وسایلی که فرد مبتلا یا کودک با آنها در ارتباط بوده مثل ملحفه‌ها، بالش و حتی کاناپه، عروسک‌ها، کلاه، روسری و... با آب حداقل 60 درجه شسته شوند. آنچه در ادامه می‌خوانید، باورهای نادرست اما رایجی است که در میان مردم درباره شپش سر وجود دارد.

1. شپش تنها در موهای کثیف لانه‌گذاری می‌کند: این باور اشتباه است. برای شپش نوع مو، پرپشت یا کم‌پشت و کوتاه و بلند بودن آن حتی تمیز یا کثیف بودنش مهم نیست اما داشتن موهای بلند، روند درمان را سخت می‌کند.

2. شپش سر ناقل بیماری است: این باور اشتباه است.شپش سر برخلاف شپش تنه، تنها روی سر انسان‌ها و میان موهایشان زندگی می‌کند و منتقل‌کننده یا عامل بروز بیماری خاصی نیست اما از آنجایی که باعث خارش شدید می‌شود، آزاردهنده است و بهتر است شپش‌ها را از بین ببریم. در برخی کودکان نیش این حشرات می‌تواند باعث التهاب پوست سر شود.

3. وقتی همکلاسی فرزندم شپش سر دارد، نیازی نیست که من برای فرزندم درمان ضدشپش آغاز کنم: نه! ین باور اشتباه است.70درصد همشاگردی‌های یک کودک مبتلا به شپش دچار این مشکل می‌شوند. بهتر است همزمان استفاده از محصولات ضدشپش را زیر نظر متخصص آغاز کنید.

4. شپش مخصوص موی کودکان است: نه! شپش مخصوص موی کودکان نیست اما در کودکان شایع‌تر است زیرا آنها عادت دارند حین بازی سرهایشان را به هم بچسبانند و به هم نزدیک شوند. در صورتی که فرزند شما مبتلا به شپش باشد و سرتان را به سرش بچسبانید شما هم گرفتار خواهید شد.

5. ماندگاری شپش روی سر کودکان خانواده‌های فقیر بیشتر است: نه، برعکس! از آنجا که خانواده‌های مرفه اغلب نمی‌توانند بپذیرند که فرزندشان که در رفاه و بهداشت است، دچار این مشکل شود، اتفاقا این مشکل در کودکان آنها دیرتر به تشخیص می‌رسد و معمولا ماندگارتر است. در ضمن والدین در این خانواده‌ها معمولا گرفتارترند و کمتر فرزندان خود را از این نظر بررسی می‌کنند.

6. شپش می‌تواند وارد آب استخر شده و به دیگران منتقل شود: نه! این حشرات توانایی شنا کردن ندارند و نمی‌توانند از طریق آب از سر فرد مبتلا به دیگری منتقل شوند اما در صورتی که از حوله یا برس مشترک استفاده کنید، این امکان وجود خواهد داشت.

7. شپش‌ها می‌توانند پرواز کنند و از روی سر یک فرد روی سر دیگری بپرند: نه! این باور هم اشتباه است. شپش‌ها نمی‌توانند بپرند اما به سرعت حرکت می‌کنند و تنها در صورت تماس مستقیم به سر دیگری منتقل می‌شوند.

8. حیوانات خانگی باعث انتقال شپش سر به انسان هستند: اشتباه است. شپش سر تنها مختص موی انسان است.

منبع:Au Faminin

تفاوت‌های رشک و شوره سر

شوره سر در واقع پوست مرده است که به راحتی از مو جدا می‌شود. گاهی اوقات بقایای اسپری‌های مو هم ممکن است با رشک اشتباه شوند، اما توجه به چند نکته به ما در تشخیص رشک کمک می‌کند:

• رشک‌ها همیشه تخم‌مرغی شکل هستند و در نزدیکی پوست سر به مو چسبیده‌اند.

• رشک‌ها عمدتا در گیجگاه‌ها، بالای گوش‌ها و پشت گردن دیده می‌شوند.

• برای جدا کردن رشک‌ها از مو استفاده از ناخن ضروری است، یعنی به راحتی جدا نمی‌شوند.

برای پیدا کردن تخم شپش باید با حوصله تمام از یک گیجگاه به طرف مقابل، نقطه به نقطه مو را زیر نور مناسب بگردیم و حتی در صورت نیاز از یک ذره‌بین استفاده کنیم. فرد معاینه‌کننده باید بداند نزدیکی زیاد سر او به فرد مورد معاینه، می‌تواند باعث منتقل شدن شپش شود پس باید مراقب باشد.

پرسش از متخصص پوست

دکتر نسا آقازاده

عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

برای درمان شپش سر چه کار کنیم؟

شپش سر بیماری شایعی در سنین مهدکودک و دبستان است که متاسفانه اعضای خانواده کودکان را نیز درگیر می‌کند و اغلب از طریق تماس مستقیم سر با سر فرد مبتلا دیده می‌شود. البته احتمال انتقال از طریق لباس، کلاه، مقنعه، روسری و سایر لوازم شخصی مانند شانه و حوله نیز وجود دارد. مهم است بدانیم که بهداشت شخصی یا تمیز بودن و استحمام ارتباطی به این بیماری ندارد و تشخیص بیماری فعال با دیدن حشره زنده یا تخم فعال در موی سر فرد، توسط پزشک به‌خصوص متخصص پوست، گذاشته می‌شود. پس از تشخیص نوبت به درمان می‌رسد. داروی خط اول درمان از نظر میزان تاثیر و عدم سمیت، شامپوی پرمترین است که می‌توان از آن برای تمام سنین بزرگسالان و کودکان حتی شیرخواران بالای 2 ماه و خانم‌های باردار استفاده کرد. شیوه مصرف به این ترتیب است که موی خشک و تمیز را به مدت 10 دقیقه کاملا به دارو آغشته و سپس موها را آبکشی می‌کنیم و این کار را یک هفته بعد نیز دوباره تکرار می‌کنیم. دقت کنید بلافاصله قبل از مصرف دارو نباید از شامپو یا نرم‌کننده استفاده شده باشد. همچنین تا 2 روز بعد از مصرف دارو نیز بهتر است استفاده از شوینده‌ها را به تعویق بیندازیم. قبلا از داروی دیگری بنام لیندان نیز نام برده می‌شد اما امروزه به علت مقاوم شدن شپش‌ها، به‌عنوان خط اول توصیه نمی‌شود. اگر یکی از افراد خانواده به شپش سر مبتلا شده باید همه افراد خانواده درمان شوند. وسایلی که بیمار در 2 روز گذشته با آنها سروکار داشته باید شسته یا فریز شوند یا به مدت 2 هفته در کیسه دربسته گذاشته شوند. پس از یک نوبت استفاده از پرمترین منعی برای مدرسه رفتن وجود ندارد.

هفته نامه سلامت-547