هر سال 725 هزار هموطن می‌سوزند(قسمت2)
17. سوختگی در بیماران صرع
یکی از اتفاق‌هایی که به صورت مکرر باعث سوختگی می‌شود، سوختگی در افرادی است که دچار بیماری صرع هستند. حادثه به این ترتیب رخ می‌دهد که فرد مصروع کنار منبع حرارتی مانند بخاری برقی یا گازی یا شعله چراغ گاز روی زمین قرار گرفته است و هیچ کس کنار وی نیست. در چنین شرایطی فرد دچار حمله تشنج ناشی از صرع می‌شود و هوشیاری خود را از دست می‌دهد و در فاصله بسیار نزدیکی از وسیله گرمایشی می‌افتد و چون بیهوش است دچار سوختگی شدید می‌شود بدون اینکه درد ناشی از سوختگی را حس کند! این اتفاق داخل حمام هم ممکن است بیفتد بنابراین باید از بیماران مصروع در زمان استحمام مراقبت بیشتری کرد.
چنین حادثه‌ای مکررا در مورد افراد معتادی که متعاقب مصرف موادمخدر دچار افت سطح هوشیاری می‌شوند نیز رخ می‌دهد!
پیشگیری:
افرادی که مصروع هستند همیشه به فکر تشنج‌های نابه‌هنگام و ناگهانی باشند و همواره دور از منبع حرارتی قرار بگیرند. عتیاد به موادمخدر بلایی است که متاسفانه تعدادی از هموطنان ما به آن مبتلا هستند. چنین افرادی نیز باید متوجه امکان از دست دادن هوشیاری خود متعاقب مصرف موادمخدر باشند! مسلما اگر یک فرد معتاد دچار سوختگی شود، مشکلی بر مشکل‌های وی و خانواده‌اش افزوده خواهد شد.
18. ریختن آب روی روغن داغ
یکی دیگر از علت‌های سوختگی در آشپزخانه، ریختن آب روی روغن داغ است. معمولا چنین اتفاقی زمانی می‌افتد که روی روغن داغ داخل ماهیتابه، آب ریخته می‌شود. در چنین حالتی روغن داغ به صورت قطرات سوزان به هوا پرتاب می‌شود و روی بدن افرادی که در نزدیکی ظرف مذکور قرار دارند، پاشیده می‌شود. نمونه دیگر این اتفاق را زمانی داریم که روی روغن داغ داخل ماهیتابه، سیب‌زمینی خلال‌شده که با آب شسته شده ریخته می‌شود که رطوبت سیب‌زمینی نقش آب را در مثال بالا بازی می‌کند.
پیشگیری: کافی است به این نکته دقت شود که افزودن آب یا غذای مرطوب به روغن داغ می‌تواند خطرناک باشد.
19. سیگار روشن
یکی از عواملی که متاسفانه باعث سوختگی در خردسالان می‌شود، سیگار روشن است. معمولا افراد سیگاری در هر شرایطی اقدام به مصرف سیگار می‌کنند و گاهی پیش می‌آید نوزاد یا کودک خردسالی را در آغوش خود می‌گیرند و این در حالی است که سیگار روشن را نیز در دست دارند و گاهی آتش سیگار روشن به بدن و به‌خصوص صورت این طفل بی‌گناه برخورد می‌کند و باعث سوختگی کوچک ولی عمیق در بدن وی می‌شود! گاهی افراد سیگاری درست قبل از خواب و در رختخواب اقدام به کشیدن سیگار می‌کنند. در چنین حالتی چون فرد در حال چرت زدن است ممکن است آتش سیگار باعث مشتعل شدن ملحفه و ایجاد آتش‌سوزی و در نتیجه سوختگی در فرد شود. این اتفاق اگر با مصرف داروهای خواب‌آور همراه باشد، ممکن است باعث سوختگی‌های شدیدتر شود.
پیشگیری:
مصرف سیگار را قطع کنید و اگر قادر به ترک سیگار نیستید، حداقل در رختخواب سیگار نکشید.
هرگز در حالی که سیگار روشن در دست دارید کودکان را در آغوش نگیرید.
20. بخاری نفتی و گازی
در بسیاری از منازل کشور ما همچنان از بخاری نفتی یا گازی برای گرم کردن منازل استفاده می‌شود و هنوز شوفاژ و پکیج به علت هزینه اولیه بالای آن در کشور همه‌گیر نشده است. خطر مهم بخاری در منزل حرارت بسیار بالای بدنه بخاری است که اگر بدن فرد به صورت مستقیم با آن برخورد کند در کسر کوچکی از ثانیه باعث ایجاد سوختگی‌اش می‌شود. این خطر بیش از هر کسی، خردسالان را تهدید می‌کند یعنی سنینی را که کودک توانایی حرکت کردن را پیدا کرده ولی از خطرهای اطراف خود بی‌اطلاع است. در چنین حالتی غفلت والدین ممکن است باعث بروز یک فاجعه برای چنین کودکی شود.
پیشگیری: راه دسترسی کودک خردسال به بخاری را محدود کنیم. از سنین کودکی در خصوص خطر سوختگی به‌وسیله بخاری به فرزندانمان آموزش دهیم. هرگز کودکانمان را اطراف بخاری روشن تنها رها نکنیم. ایجاد احساس مسئولیت در فرزندان بزرگ‌تر، نسبت به مراقبت از فرزندان کوچک‌تر می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
21. شومینه
شومینه یکی از وسایل گرمایشی است که در بسیاری از خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسلما گرمای حاصل از شومینه در زمستان بسیار مطبوع و خوشایند است اما مواردی پیش آمده که فرد برای استفاده از حرارت مطبوع شومینه، بیش از حد به آن نزدیک شده و این کار باعث شعله‌ور شدن البسه وی شده است. چنین اتفاقی معمولا در افرادی که در هوای سرد زمستان، وارد منزل می‌شوند و به علت احساس شدید سرما با همان لباس چند لایه‌ای که تنشان دارند از پشت به آتش شومینه نزدیک می‌شوند. در چنین وضعیتی با توجه به پوشش چند لایه‌ای که تن دارند قبل از اینکه گرمای زیاد شومینه باعث احساس داغی در آنها شود البسه‌شان شعله‌ور می‌شود و آنها را می‌سوزاند!
پیشگیری:
از نزدیک شدن بیش از حد به شومینه و نیز هر منبع حرارتی دیگر که واجد شعله مستقیم است، دوری کنیم.
22. باز کردن لوله فاضلاب به‌وسیله فشار گاز!
یکی از اشتباهات عجیب و غریب در برخی موارد باز کردن لوله فاضلاب به‌وسیله فشار گاز است! ماجرا از این قرار است که افراد برای باز کردن لوله فاضلاب مسدود شده، شلنگ گاز شهری یا کپسول گاز را داخل لوله فاضلاب می‌کنند و اطراف آن را می‌بندند و سپس شیر گاز را باز می‌کنند! تا بلکه از طریق فشار گاز، انسداد لوله فاضلاب رفع شود. چنین کار خطرناکی که تقریبا هرگز باعث باز شدن لوله فاضلاب نمی‌شود، باعث تجمع گاز در محیط و به‌خصوص در لوله فاضلاب می‌شود و کوچک‌ترین شعله یا جرقه‌ای باعث انفجار این گاز تجمع‌یافته و بروز یک فاجعه خواهدشد.
پیشگیری: کمی عاقلانه رفتار کنیم و به این نکته مهم توجه داشته باشیم که گرچه، گاز باعث ایجاد آسایش بیشتر در زندگی ما شده ولی اگر درست مورد استفاده قرار نگیرد می‌تواند بسیار خطرناک و مرگ‌آور باشد.
22. انفجار گاز جمع‌شده در چاه
یکی دیگر از مواردی که باعث سوختگی در افراد می‌شود، انفجار گاز جمع‌شده در چاه‌هاست. همیشه داخل چاه‌های فاضلاب مقادیر قابل‌توجهی گاز تجمع می‌یابد که از جمله می‌توان به گاز متان (CH4)و نیز سولفید هیدروژن (H2S) اشاره کرد که این گاز بسیار خطرناک و قابل‌اشتعال است. افرادی که داخل این چاه‌ها کار می‌کنند همیشه در معرض خطر مسمومیت با این گازها هستند ولی خطر دیگری که ایشان را تهدید می‌کند خطر انفجار این گازهای تجمع‌یافته است. ماجرا معمولا از این قرار است که کارگری مشغول به کار داخل چاه فاضلاب است. در چنین وضعیتی یا خود وی اقدام به روشن کردن کبریت یا فندک داخل چاه می‌کند یا یکی از افرادی که بیرون چاه است کبریت روشن خود را داخل چاه می‌اندازد (اغلب بعد از روشن کردن سیگار خود!) در هر 2 حالت این شعله باعث انفجار ناگهانی گاز تجمع‌یافته داخل چاه و در نتیجه سوختن کارگر نگون‌بخت داخل چاه می‌شود.
پیشگیری: لازم است به کارگرانی که داخل چاه کار می‌کنند آموزش داده شود که هرگز داخل چاه کبریت یا فندک نزنند و به افرادی که بیرون چاه هستند نیز آموزش داده شود که بعد از روشن کردن سیگار، کبریت روشن خود را داخل چاه نیندازند!
23. ماهیتابه روی اجاق گاز
یکی دیگر از مواردی که باعث بروز سوختگی به‌خصوص در اطفال در آشپزخانه می‌شود، بی‌توجهی به وضعیت قرارگیری ماهیتابه روی اجاق گاز است. در چنین حالتی دسته ماهیتابه به سمت بیرون از سطح گاز قرار گرفته و کودک کنجکاو در کوچک‌ترین زمان غفلت والدین به سمت گاز می‌رود و دسته ماهیتابه را می‌گیرد و به سمت خود می‌کشد و غذای داغ موجود در ماهیتابه روی کودک برمی‌‌گردد و فاجعه رخ می‌دهد.
پیشگیری:
تا آنجا که ممکن است از شعله‌های عقبی اجاق گاز استفاده کنید و دسته ماهیتابه را طوری قرار دهید که امکان دسترسی به آن برای اطفال فراهم نباشد. به عبارت دیگر، دسته ماهیتابه روی سطح اجاق گاز قرار گیرد و نه خارج از آن!
24. دیگ زودپز
یکی دیگر از علت‌های شایع سوختن افراد به‌خصوص خانم‌ها در آشپزخانه دقت نکردن در نحوه استفاده درست از دیگ زودپز است.
می‌دانیم که دیگ‌های زودپز به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با افزایش فشار داخل دیگ سرعت پخته شدن غذا افزایش یابد و غذا زودتر پخته شود. نکته مهم و قابل‌توجه در مورد استفاده از دیگ‌های زودپز این است که باید توجه داشت تا زمانی که فشار داخل دیگ کاهش نیافته و با فشار هوای محیط برابر نشده باشد، نباید در دیگ را باز کرد چرا که چنین کاری باعث خروج ناگهانی مقادیر زیادی غذای بسیار داغ همراه بخار آب از دیگ می‌شود و اطرافیان دیگ زودپز را به شدت می‌سوزاند.
پیشگیری: به افراد به‌خصوص خانم‌های خانه‌دار آموزش داده شود که در دیگ زودپز را تا خارج نشدن کامل بخار موجود در آن باز نکنند.
25. ریختن چاه‌بازکن داخل لوله فاضلاب
معمولا برای باز کردن لوله فاضلاب دستشویی آشپزخانه و روشویی توالت از مواد شیمیایی خاصی تحت عنوان لوله‌بازکن استفاده می‌شود. اگر از نوع ماده شیمیایی به کار رفته در این لوله‌بازکن‌ها بگذریم، نکته مهمی که باید به آن پرداخت این است که زمانی که این لوله‌بازکن‌ها را داخل لوله فاضلاب می‌ریزیم، ممکن است به علت تولید مقادیر زیادی گاز، ترکیب ماده چاه‌بازکن با آب به بیرون پاشیده شود. در چنین حالتی اگر فرد یا افرادی بالای سینک دستشویی ایستاده باشند، مواد سوزاننده به صورتشان پاشیده می‌شود و باعث سوختگی شدید و حتی آسیب چشم‌هایشان می‌شود.
پیشگیری: قبل از استفاده از لوله‌بازکن بروشور آن را مطالعه کنید و در ضمن بعد از ریختن لوله‌بازکن داخل سینک دستشویی برای چند دقیقه از محدوده آن دور باشید سپس با احتیاط شیر آب را باز کنید تا مواد شیمیایی موجود در فاضلاب بدون خطر شسته و خارج شوند.
26. اسید یا چاه‌بازکن در ظرف
اشتباه بزرگی که بزرگسالان به صورت مکرر مرتکب می‌شوند و باعث سوختن کودکان می‌شود ریختن باقیمانده مواد شیمیایی مانند چاه‌بازکن یا جوهر نمک یا سایر اسیدها و قلیاها داخل ظروف بدون در یا با در شُل که به راحتی باز می‌شوند و قرار دادن آنها داخل دستشویی یا حمام است. در چنین حالتی کودک کنجکاوی که به تنهایی وارد دستشویی یا حمام شده بدون اطلاع از خطر بزرگی که وی را تهدید می‌کند با برداشتن ظرف پر از مواد سوزاننده به خود آسیب جدی وارد می‌کند.
پیشگیری: چنین موادی را در ظروف مخصوص با در محکم که امکان باز کردن در آن برای اطفال وجود ندارد، بریزید و در مکانی دور از دسترسی کودکان قرار دهید.
27. فلاسک چای داخل اتومبیل
بسیاری از افراد در مسافرت‌ها، فلاسک آب‌جوش یا چای را با خود می‌برند تا زمانی که برای استراحت توقف می‌کنند چای یا نسکافه‌ای بنوشند و رفع خستگی کنند، اما موارد زیادی پیش آمده که سرنشینان وسیله نقلیه زمان حرکت اتومبیل برای نوشیدن چای، در فلاسک را باز کرده و آب‌جوش را داخل لیوان ریخته‌اند و درست در این زمان اتومبیل داخل دست‌انداز افتاده یا راننده مجبور به خارج شدن ناگهانی از مسیر مستقیم شده و این امر باعث ریختن آب‌جوش روی بدن فرد یا افراد داخل اتومبیل و ایجاد سوختگی در ایشان شده است.
پیشگیری: زمان حرکت اتومبیل در فلاسک آب‌جوش را باز نکنیم و این امر را به زمانی که اتومبیل متوقف شد، موکول کنیم.
28. اسپری در آتش
یکی از سرگرمی‌های شیطنت‌آمیز کودکان و نوجوانان به‌خصوص در چهارشنبه آخر سال انداختن کپسول خالی اسپری، حشره‌کش یا کپسول‌های کوچک خالی گاز داخل آتش است که این کار باعث انفجار این کپسول‌ها و ایجاد صدای مهیب انفجار می‌شود. با توجه به اینکه این کپسول‌ها هرگز به صورت کامل خالی نیستند و همواره مقادیری از گازهای قابل‌اشتعال داخل آنها وجود دارد، انداختن این کپسول‌ها داخل آتش باعث انفجار ناگهانی و اشتعال مواد موجود در آن و در نتیجه سوختن افرادی که نزدیک آتش هستند، می‌شود.
پیشگیری: به فرزندانمان درخصوص چنین خطر بزرگی آموزش بدهیم و در روزهای خاص مانند چهارشنبه آخر سال کودکان را تنها نگذاریم.
29. کنده شدن دسته کتری
هرچند وقت یکبار کتری آب‌جوش منزل را بررسی کنید! یکی از اتفاق‌هایی که مکررا باعث ایجاد سوختگی با آب‌جوش در منزل می‌شود جدا شدن دسته کتری آب‌جوش از بدنه آن است. ماجرا از این قرار است که بست‌های کتری آب‌جوش به مرور زمان با به‌کارگیری طولانی کم‌کم شل می‌شوند و هر زمان بیم جدا شدن دسته کتری از بدنه آن می‌رود اما افراد منزل به این خطر بزرگ توجهی ندارند و زمانی که کتری آب‌جوش را پر از آب کرده‌اند، به علت سنگینی کتری، دسته آن از بدنه جدا شده و باعث بروز یک فاجعه می‌شود.
پیشگیری: ماهی یک بار بست‌های اتصال دسته کتری به بدنه را بررسی و محکم کنید.
30. زغال قلیان
زغال موجود در بالای قلیان بسیار داغ است و می‌تواند باعث سوختن افراد شود. در چنین حالتی، کودکان که از این خطر بزرگ بی‌اطلاع هستند، ممکن است هنگام بازی به قلیان برخورد کنند و زغال داغ روی آنها بریزد و فاجعه‌ای رخ دهد.
پیشگیری: هرگز قلیان نکشیم و اگر چنین کردیم، مواظب کودکان هنگام استعمال قلیان باشیم.
31. نشستن در مجاورت سماور
معمولا در زندگی آپارتمان‌نشینی آشپزخانه‌ها به صورت open هستند. در چنین حالتی سماور را روی کابینت حد فاصل آشپزخانه و اتاق قرار می‌دهند. حال اگر سماور به صورت مطمئنی روی کابینت ثابت نشده باشد، ممکن است با کوچک‌ترین ضربه‌ای واژگون شود و اگر فرد یا افرادی زیر سماور نشسته باشند دچار سوختگی شدید با آب‌جوش می‌شوند.
پیشگیری: سماور به صورت مطمئن روی کابینت ثابت شود و در ضمن هرگز زیر کابینتی که سماور روشن روی آن است، ننشینیم.
32. پرکردن کتری یا ظرف غذا
یکی از مواردی که مکررا باعث بروز فاجعه سوختگی داخل منزل می‌شود، پر کردن ظرف غذا یا کتری آب‌جوش بیش از حد معمول است. ماجرا از این قرار است که اگر ظرف غذا یا کتری آب‌جوش را تا حداکثر ممکن پر از آب کنیم، متعاقب آنکه دمای این ظرف به نقطه جوش برسد محتویات آن شروع به جوشیدن می‌کند و این مساله باعث سر رفتن آن و در نتیجه خاموش شدن شعله گاز به‌وسیله آب یا غذا می‌شود. در چنین حالتی اگر اجاق گاز دارای سیستم ترموکوپل نباشد جریان گاز همچنان ادامه خواهد یافت و این در حالی است که شعله گاز خاموش شده است. چنین وضعیتی باعث تجمع گاز در محیط بسته منزل می‌شود و کوچک‌ترین جرقه یا شعله‌ای می‌تواند باعث بروز یک فاجعه شود.
• پیشگیری:هرگز کتری آب‌جوش یا ظرف غذا را بیش از حد استاندارد پر نکنید و از اجاق گازهای بدون ترموکوپل استفاده نکنید.
33. سفره روی میز
بسیاری از هموطنان ما روی میز داخل آشپزخانه یک سفره پلاستیکی یا پارچه‌ای می‌اندازند که مسلما ظاهر میز مذکور را بسیار زیباتر می‌کند اما این سفره یا پوشش روی میز می‌تواند باعث بروز یک حادثه خطرناک شود. در پاره‌ای از موارد مادر ظرف غذای داغ یا لیوان چای داغ را روی این سفره قرار می‌دهد و تنها چند لحظه که از کودک خود غافل می‌شود، فرزندش با گرفتن این سفره و کشیدن آن به سمت خود، ظرف غذای داغ یا چای داغ را روی خود می‌کشد و باعث بروز حادثه سوختگی می‌شود.
پیشگیری:سفره روی میز را به ترتیبی روی میز ثابت کنیم و کودکان را در آشپزخانه تنها رها نکنیم.
34. کودک و چای
از جمله حوادث دیگری که بارها باعث سوختن کودکان شده، بغل کردن کودک به‌وسیله بزرگسالان در زمانی است که لیوان چای داغ در دست ایشان است. گاهی در چنین حالتی کودک به صورت ناگهانی دست خود را به لیوان چای داغ می‌زند و باعث ریختن مایع داغ روی خود یا فرد بزرگسال می‌شود یا دست خود را داخل لیوان چای داغ می‌کند.
پیشگیری: زمان نوشیدن چای کودکان را در آغوش نگیریم.
35. باز کردن زودهنگام شیر گاز
از جمله اشتباهات بزرگی که به صورت مکرر باعث ایحاد سوختگی در افراد می‌شود این است که زمان روشن کردن وسایل گازسوز فرد ابتدا شیر گاز را باز سپس کبریت یا فندک را روشن می‌کند. اگر روشن شدن کبریت یا فندک تنها با چند ثانیه تاخیر صورت گیرد، گاز تجمع‌یافته در محیط منفجر می‌شود و فرد می‌سوزد.
پیشگیری: اول کبریت یا فندک را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
36. کودک و اتوی داغ
معمولا حادثه به این صورت رخ می‌دهد که فرد بزرگسال بعد از اتو کردن البسه، اتوی داغ را رها می‌کند و سراغ کارش می‌رود، غافل از اینکه کودک کنجکاو سراغ آن می‌رود و...
پیشگیری:زمان استفاده از اتو مراقب اطفال باشید و بلافاصله بعد از اتمام کار، اتو را از برق خارج کنید و در محلی مطمئن قرار دهید.
