«میزگرد پوست» درباره تغییرات پوستی خانم امانی با حضور دکتر سیدمسعود داوودی و دکتر ندا ادیبی متخصصان پوست و دکتر بهروز بیرشک روان‌شناس
پوست پس از زایمان

در «میزگرد پوست» این شماره، میزبان خانم 33 ساله‌ای هستیم که 2 سال از زایمانشان می‌گذرد و پس از زایمان، با برخی مشکلات پوستی، مواجه شده‌اند. خانم امانی، مشکلات خود را به این صورت برای «سلامت» شرح داده‌اند: «من قبل از بارداری، پوست نسبتا صاف و شادابی داشتم اما بعد از زایمان، با مشکلات پوستی مختلفی مانند جوش‌های زیرپوستی یا از دست دادن شادابی پوستم مواجه شدم. چند وقت پیش به پزشک مراجعه کردم و او برایم 30 عدد قرص آنتی‌بیوتیک، یک کرم لایه‌بردار و یک ژل کلیندامایسین تجویز کرد. کرم لایه‌بردار را به‌دلیل اینکه شنیده بودم مصرف آن باعث نازک و لکه‌دار شدن پوست می‌شود، استفاده نکردم. قرص‌های آنتی‌بیوتیک را هم نخوردم اما از ژل کلیندامایسین استفاده کردم و هیچ نتیجه مطلوب و چشمگیری هم از آن نگرفتم. من شنیده‌ام اگر از کرم لایه‌بردار استفاده کنم، باید حتی زیر نور مهتابی هم ضدآفتاب بزنم. این در حالی است که من عادت به استفاده منظم از کرم ضدآفتاب در موارد عادی هم ندارم. دکتر پوست به من گفت استرس کار و زندگی هم می‌تواند در بروز جوش‌های زیرپوستی‌ام موثر باشد چون سابقه اگزما و تشدید آن با استرس را دارم.

از طرف دیگر، از وقتی بچه‌دار شده‌ام، از نظر روانی هم کمی احساس به‌هم‌ریختگی می‌کنم. یعنی حس می‌کنم نمی‌توانم به خودم برسم و دست و پایم همیشه بسته است. همین مساله، من را ناراحت می‌کند. حالا می‌خواهم بدانم آیا نیازی به مصرف قرص‌های آرامبخش دارم و اینکه آیا راهی برای رها شدن از جوش‌های زیرپوستی‌ و به دست آوردن دوباره شادابی پوستم وجود دارد یا نه». در «میزگرد پوست» این هفته پای صحبت‌های متخصصان نشستیم تا به بررسی مشکل این همراه «سلامت» بپردازیم.

پوست و روان رابطه دارند

دکتر بهروز بیرشک

روان‌شناس

عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران

یکی از مشکلاتی که خانم امانی مانند خیلی از تازه‌مادران با آن درگیر شده‌اند، ابتلا به درجه‌هایی از افسردگی به‌دلیل از بین رفتن نظم زندگی بعد از ورود عضو جدید خانواده است. بهتر است بدانید به‌طور کلی، ارتباط بسیار نزدیک و عمیقی بین ابتلا به مشکلات پوستی و از بین رفتن آرامش روانی افراد وجود دارد. هرچه فرد آرام‌تر باشد، پوست او هم از شادابی و لطافت بیشتری برخوردار خواهد بود. اصلا به‌دلیل وجود همین رابطه است که خانم امانی احساس می‌کنند دیگر پوستشان شادابی قبل از زایمان را ندارد. این خانم به‌دلیل آشفتگی‌های فکری و روانی‌ای که بعد از زایمان درگیر آنها شده‌اند، شادابی پوستشان را از دست داده‌اند و به‌‌نظر نمی‌رسد تا درمان آشفتگی‌های ذهنی‌شان، بتوانند بر مشکلات پوستی‌شان غلبه کنند. ما مصرف داروهای آرامبخش را در مراحل ابتدایی برای رفع استرس و اضطراب به این خانم توصیه نمی‌کنیم و بهتر است ایشان با روان‌درمانی یا مشاوره، درمان خود را شروع کنند. در این صورت، هم می‌توانند کم‌کم و از نظر روانی با خودشان کنار بیایند و شرایط جدید را ساده‌تر مدیریت کنند، هم کودک خود را با آرامش بیشتری بزرگ کنند و هم بر مشکلات پوستی‌شان غلبه کنند. اگر روان‌درمانی برای او موثر نبود، می‌تواند در مراحل بعدی و با مراجعه به یک روان‌پزشک، از داروهای آرامبخش هم کمک بگیرد.

نگاه متخصص پوست

دکتر سیدمسعود داوودی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌ا...

بارداری، استرس، آکنه

تغییرات هورمونی در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید جوش‌های صورت شود. حتی در برخی از موارد، ممکن است فردی مانند این خانم در دوره پیش از بارداری، تجربه جوش‌های زیرپوستی یا چرکی را نداشته باشد اما بعد از بارداری، این جوش‌ها را روی صورت خود ببیند. این مساله کاملا طبیعی است اما نکته مهم‌تر این است که استرس‌های مزمن هم می‌توانند به‌طور مستقیم بر بروز یا بدتر شدن شرایط جوش‌ها، تاثیرگذار باشند. یعنی اگر فردی مانند این خواننده گرامی که سابقه اگزما و استرس کار و زندگی هم دارند، با جوش‌های زیرپوستی بعد از زایمان مواجه شوند، اصلا جای تعجب نخواهد داشت. دوران بارداری و سال‌های ابتدایی مراقبت از نوزاد، معمولا جزو پراسترس‌ترین دوره‌های زندگی یک خانم از نظر جسمی و روانی است که می‌تواند هم خواب و زندگی روزمره را تحت‌تاثیر قرار بدهد و هم او را با مشکلات پوستی ناشی از استرس مانند آکنه مواجه کند.

نکته دیگر درباره نوع مصرف داروهای موضعی و خوراکی در خانم امانی است. در این مورد هم باید بگوییم چون آکنه، جزو بیماری‌های بی‌خطر است، بیمار برای مصرف کردن یا مصرف نکردن داروهای خوراکی مختار است اما او باید بداند با مصرف یک داروی خاص موضعی، نمی‌تواند زمینه بروز جوش یا آکنه را از بین ببرد و تنها برای مدت کوتاهی از شر جوش‌ها خلاص می‌شود. یعنی افرادی که نمی‌خواهند داروهای خوراکی مصرف کنند، باید جوش‌های خود را تحمل کنند. افرادی که می‌خواهند جوش‌های خود را به ‌صورت ریشه‌ای درمان کنند، باید مصرف همزمان داروهای خوراکی و موضعی را داشته باشند. اما درمورد ضدآفتاب تمام افرادی که از کرم‌های لایه‌بردار استفاده می‌کنند باید به‌دلیل حساس‌تر شدن پوستشان نسبت به نور خورشید، حتما از کرم‌های ضدآفتاب کمک بگیرند. البته نور مهتابی با اینکه حاوی اشعه فرابنفش است، میزان اشعه‌اش به اندازه‌ای نیست که بتواند به پوست ما آسیب برساند و نیازی به استفاده از کرم‌های ضدآفتاب در منزل یا محل کار وجود ندارد.

نگاه متخصص پوست

دکتر ندا ادیبی

پژوهشگر دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان

راه‌های رفع موقت جوش‌های زیرپوستی

یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد جوش‌های زیرپوستی یا چرکی که به ‌سادگی با هر عامل خارجی تحریک می‌شوند، استفاده از محصولات آرایشی نامرغوب، غیراستاندارد یا تاریخ‌گذشته است. خانم امانی باید لوازم آرایش خود مانند انواع کرم‌ها یا پودرهای صورتشان را از نظر استاندارد و تاریخ مصرف بررسی کنند. استفاده از پدهای آرایشی آلوده که مدام آغشته به کرم یا پودر آرایشی می‌شوند هم می‌تواند پوست را تحریک و به ایجاد جوش‌های زیرپوستی کمک کند. درمان این جوش‌ها، درمان‌های همزمان دارویی و موضعی است اما اگر فردی بخواهد برای یک مراسم یا مناسبت خاص، از شر جوش‌های زیرپوستی خود خلاص شود، می‌تواند از روش‌های بالینی مانند میکرودرم ابریژن، پیلینگ سطحی یا تخلیه کومدون توسط پزشک متخصص پوست کمک بگیرد. هر چند تمام این روش‌ها جزو روش‌های موثر در درمان جوش‌های زیرپوستی هستند، اما درمان آنها موقتی خواهد بود و تا ریشه بروز این جوش‌ها مانند استرس، اختلالات هورمونی یا عفونت‌های احتمالی برطرف نشود، نمی‌توان امیدی به درمان قطعی آنها داشت.

روش‌های تخلیه موقت جوش‌های زیرپوستی، تنها 4 تا 6 هفته ماندگار است و بعد از این مدت معمولا دوباره با جوش‌های زیرپوستی مواجه می‌شویم. بهتراست تحت‌نظر پزشک باشند درمان‌های دارویی یا موضعی لازم برایشان انجام شود.

هفته نامه سلامت-546