دکتر مریم کاشانیان متخصص زنان و زایمان می‌گوید اگر همسرتان باردار است، حضور و همراهی‌تان را مضاعف کنید
بیشتر دختران جوانی که ازدواج می‌کنند دوست دارند پس از ازدواجشان مادر شوند و کودکشان را به دنیا بیاورند اما گاهی در زندگی مسائلی پیش می‌آید که دور از ذهن است؛ مثلا کم نیستند مادران بارداری که مجبورند بنا به دلایلی بخشی از دوران بارداری‌شان را تنها بگذرانند. این گروه از مادران بیش از همتایان خود در معرض خطر افسردگی هستند که دکتر مریم کاشانیان، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، درباره این گروه از مادران می‌گوید: «احتمال سقط‌جنین در این دسته از زنان باردار بیش از سایرین است.»
«بارداری» این هفته به تاثیر بارداری بر خلق و خو می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه افسردگی می‌تواند احتمال سقط‌جنین را افزایش دهد.
سلامت: چرا بارداری باعث کاهش سطح خلق و خو می‌شود؟
به هر حال بارداری تا حد زیادی باعث کاهش انرژی روانی می‌شود و خانم باردار ممکن است به‌دلیل بارداری حتی دچار افسردگی نیز بشود. نتایج تحقیقات نشان داده میزان سقط جنین در زنانی که در دوران بارداری‌شان دچار افسردگی می‌شوند، بیشتر است. به هر حال بارداری می‌تواند یک استرس تلقی شود که اگر از حد بگذرد، حتی ممکن است بر زندگی کودک در آینده نیز تاثیر بگذارد.
سلامت: افسردگی خانم‌های باردار معمولا چه نشانه‌هایی دارد؟
افسردگی معمولا با علائمی مانند احساس غمگینی، شکست، ناراحتی و کلافگی، هیجان، استرس و بی‌علاقگی به همه چیز مشخص می‌شود؛ در واقع بیمار با بیان این علائم، ناراحتی خود را بروز می‌دهد. البته بسیاری از ما، شاید چند روزی در ماه با چنین احساسات منفی‌ای روبرو شویم، اما اگر این علائم زودگذر باشند، افسردگی محسوب نمی‌شود و نوعی تحول رفتاری خوانده می‌شود؛ در صورتی که اگر فرد مدت زیادی با این تحولات رفتاری درگیر باشد و مشکلاتی مانند احساس پوچی، عصبانیت و احساس عجز و ناکامی نیز به آنها افزوده شود، افسردگی آغاز شده است. افسردگی ممکن است خفیف، متوسط یا بسیار پیشرفته و جدی باشد که متاسفانه گاهی خود فرد نیز از بیماری خود آگاه نیست و با مراجعه به پزشک از آن آگاه می‌شود چراکه تصور می‌کند این علائم طبیعی و ناشی از خستگی کار روزانه است!
سلامت: آیا عوامل ژنتیکی و محیطی، روی کودک تاثیر می‌گذارند؟
بله، حتی اگر کودک در یک خانواده صمیمی و حمایت‌کننده بزرگ شود از آنجایی که مغز کودک بعد از تولد به رشد خود ادامه می‌دهد، ممکن است برای جبران تاثیرات پیش از تولد، رفتارهای جدیدی را بیاموزد.
سلامت: مادرانی که باردار هستند و بنا به شرایطی همسر یا اقوام خود را کنارشان ندارند برای رفع تنهایی و نداشتن استرس چه باید بکنند؟
در وهله اول بهتر است تنها نمانند و کسی را کنار خودشان داشته باشند تا اگر مشکلی پیش آمد بتوانند از کسی کمک بگیرند به‌خصوص خانم‌هایی که افت فشار یا خونریزی دارند بهتر است تنها نمانند یا حداقل شماره تلفن شخصی را داشته باشند تا اگر حادثه‌ای برایشان پیش آمد از آن فرد کمک بگیرند.
سلامت: هنگام زایمان حضور همسر چقدر واجب و ضروری است؟
خیلی زیاد، چون مادر با احساس بهتری به اتاق عمل می‌رود و احساس امنیت می‌کند. ضمن اینکه اساسا حمایت و بودن همسر کنار زن هنگام زایمان به او کمک می‌کند استرس کمتر و زایمان راحت‌تری داشته باشد.
در دوران بارداری تنها نمانید
دکتر پرویز رزاقی
روان‌شناس و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی
در دوران بارداری تنها نمانید
تنهایی پدیده‌ای است که معمولا با سختی‌ها و مشکلات مختلفی همراه است و این مساله ممکن است برای هر فردی پیش بیاید؛ از کودکان گرفته تا سالمندان. در این میان خانم‌های باردار بنا به شرایط خاصی که دارند از تنهایی بیشتر رنج می‌برند. به همین دلیل ما توصیه می‌کنیم خانم‌های باردار حتی‌الامکان تنها نمانند و حتما کسی کنارشان باشد تا در زمان لازم آنها را حمایت کند. خانم‌های باردار به‌دلیل شرایط خاصشان بیشتر احساس ترس و ناراحتی دارند و بیشتر در فکر این مساله هستند که جنینشان را سالم به دنیا بیاورند. به همین دلیل تنهایی بیش از حد به آنها این فرصت را می‌دهد که بیشتر در این افکار فرو بروند و در نتیجه اضطرابشان هم بیشتر می‌شود. خیلی از مادران در این شرایط گریه و با این کار سعی می‌کنند تنهایی و غمشان را کم کنند در حالی که این مساله به شدت روی جنینشان اثر منفی می‌گذارد و تا سال‌ها ممکن است آن کودک از نظر روانی افسرده و منزوی شود یا حتی پرخاشگر. به همین دلیل بهتر است خانم‌های باردار از گریه کردن‌های بیش از اندازه خودداری کنند و به جای این کار به کارهای مورد علاقه‌شان بپردازند مثلا موسیقی گوش کنند، به پیاده‌روی بپردازند، کتاب بخوانند، سینما بروند یا با دوستانشان صحبت کنند تا از این طریق به آرامش برسند و از استرسی که دارند، بکاهند. از طرفی دیگر، صحبت کردن با همسر بسیار در آرامش مادر تاثیر دارد. بهتر است همسر حتی اگر مجبور است بنا به دلایلی مدتی از همسر خود دور باشد و از طریق تلفن یا شبکه‌های اجتماعی با همسرش در ارتباط باشد و او را حمایت کند تا احساس تنهایی در این دوران به حداقل برسد چون اگر خانم باردار از این گونه حمایت‌ها هم بی‌نصیب بماند قطعا دچار افسردگی خواهد شد و ممکن است خودخوری‌های بیش از اندازه مادر حتی باعث زایمان زودرس شود و جان مادر و جنین را به خطر بیندازد. نکته دیگری که می‌توانم به آن اشاره کنم دعا کردن و ذکر گفتن است. بهتر است خانم بارداری که مجبور است مدتی را تنها زندگی کند، بیش از پیش سعی کند با دعا و ذکر گفتن قلب و روان خود را آرام کند و از خدا بخواهد تا مسافرش را به سلامت به دنیا بیاورد.
