«میزگرد تغذیه» درباره روند کاهش وزن خانم لیلا فتوت‌احمدی و همسرشان با حضور دکتر محمدحسن انتظاری متخصص تغذیه دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوست و دکتر ابراهیم باقری مقدم متخصص پزشکی ورزشی

محبوبه ریاستی

افراد بسیاری در صفحه «میزگرد تغذیه» تجربه کاهش وزن، افزایش وزن یا رژیم درمانی‌شان را برای کنترل بیماری خاصی با سایر خوانندگان «سلامت» در میان گذاشته و نظر متخصصان را نیز در مورد خودشان جویا شده‌اند. لیلا فتوت احمدی 45 ساله و همسرش محمدرضا صفدری57 ساله نیز از جمله همین افراد هستند که توانسته‌اند در طول 6 ماه هر یک 26 کیلوگرم از وزنشان را کم کنند. خانم لیلا فتوت‌احمدی در مورد رژیم خود و همسرش پاسخگوی سوال‌هایمان شده و متخصصان «سلامت» نیز درباره رژیم غذایی آنها اظهارنظر کرده‌اند. با «میزگرد تغذیه» این هفته همراه شوید.

خانم فتوت احمدی که مانند همسرش 26 کیلوگرم کاهش وزن داشته، از رمز و رازهای رژیم غذایی‌اش می‌گوید:

فقط هفته‌ای یک‌بار برنج می‌خوریم؛ فقط چند قاشق

سلامت: چرا چاق شدید؟

به غذا خوردن علاقه زیادی داشتیم و بیشتر تفریحمان غذا خوردن بود.

سلامت: بیشتر چه غذاهایی می‌خوردید؟

زیاد فست‌فود می‌خوردیم اما تنقلاتی مانند چیپس، پفک، تخمه و...هم در برنامه غذایی‌مان سهم عمده‌ای داشتند.

سلامت: چه شد که تصمیم گرفتید وزن خود را پایین بیاورید؟

حدودا یک سال پیش مادرم جراحی کرد و من مجبور بودم دائم به بیمارستان بروم و بعد از آن هم از مادرم مراقبت کنم. در این حین بود که اطرافیانم به من می‌گفتند چقدر لاغر شده‌ای اما خودم خیلی متوجه این مساله نبودم تا اینکه وقتی روی وزنه رفتم متوجه شدم 6 کیلوگرم وزن کم کرده‌ام.

سلامت: وزنتان قبل از رژیم چقدر بود؟

92 کیلوگرم بودم که در مرحله اول به 86 کیلوگرم رسیدم.

سلامت: چرا دوباره سعی کردید وزنتان را بیشتر پایین بیاورید؟

از اینکه توانسته بودم 6 کیلوگرم وزن کم کنم خیلی خوشحال شده بودم. به همین دلیل سعی کردم این کار را ادامه دهم تا اینکه توانستم در مدت 6 ماه 20 کیلوگرم دیگر هم وزنم را پایین بیاورم.

سلامت: آیا در این مدت تحت نظر متخصص تغذیه هم بودید؟

نه، خودم یک برنامه غذایی را انتخاب و اجرا کردم. اطرافم، افراد زیادی را می‌دیدم که رژیم گرفته بودند و وزنشان پایین آمده بود. از هر کدام از آنها نکته‌ای را پرسیدم و در نهایت به یک جمع‌بندی رسیدم.

سلامت: چه غذاهایی را کم یا زیاد کردید؟

برنج، شیرینی و روغن‌ها را به‌طور کامل حذف و به جای آن از سبزی‌ها و انواع سالاد استفاده کردم.

سلامت: برنامه غذایی یک روزتان را شرح دهید.

صبح‌ها فقط یک لیوان شیر و کمی نان تست می‌خورم. به جای ناهار سالاد و کمی سینه مرغ می‌خورم و شب‌ها هم اصلا شام نمی‌خورم. البته اگر غذاهای دیگری مثل قورمه‌سبزی یا قیمه داشته باشیم فقط کمی خورش را بدون برنج و گوشت می‌خورم.

سلامت: ورزش خاصی هم در این مدت انجام می‌دادید؟

بله، شب‌ها یک ساعت قبل از خوابم تردمیل می‌زدم.

سلامت: اتفاقی برای پوست و مویتان در طول رژیم افتاد؟

ریزش مو پیدا کردم اما با مصرف قرص‌های ویتامین B6 و ویتامین‌های دیگر و همچنین سرم‌های تقویت مو سعی کردم این مشکل را حل کنم.

سلامت: در حال حاضر هم این رژیم را ادامه می‌دهید؟

بله، هم خودم و هم همسرم همچنان رژیم را ادامه می‌دهیم و در حال حاضر تنها هفته‌ای یک بار برنج می‌خوریم، آن هم در حد چند قاشق غذاخوری.

سلامت: کاهش وزن همسرتان از کجا شروع شد؟

وزن همسرم پیش از رژیم 118 کیلوگرم بود و به همین دلیل فشارخون و قندش بالا رفت. وقتی این مساله برایش پیش آمد تصمیم گرفت رژیم بگیرد و توانست ظرف 3 ماه، 10کیلوگرم از وزنش را پایین بیاورد و خدا را شکر در حال حاضر حالش خیلی بهتر شده است.

سلامت: همسرتان مشکل خاصی پیدا نکردند؟

نه، چون برنامه پیاده‌روی هم داشت. البته برای فشارخون و قندش تحت نظر پزشک است و در حال حاضر وزنش به 92کیلوگرم رسیده است.

نگاه متخصص تغذیه

توصیه‌ها و هشدارهای دکتر محمدحسن انتظاری به سوژه «میزگرد تغذیه»

حذف برنج خطری ندارد ولی حذف گوشت و حبوبات خطرناک است

سلامت: خانم احمدی گفتند که وعده شام را حذف کرده‌اند. به نظر شما این کار درست است؟

اصلا درست نیست و بهتر بود حتی شده به اندازه یک کف دست، نان بخورند چون گرسنگی بیش از اندازه عملکرد کلی بدن را به هم می‌ریزد و باعث ریزش مو می‌شود و به دستگاه عصبی آسیب می‌رساند.

سلامت: آیا حذف برنج هم اثرگذار است؟

ما 50 سال پیش هم شاید فقط یک روز در هفته برنج می‌خوردیم بنابراین با حذف برنج هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد اما حذف گوشت و حبوبات بسیار خطرناک است چون بدن به مواد مغذی موجود در آنها نیاز دارد.

سلامت: برای کنترل و کم کردن وزن چه پیشنهادی برای خانم فتوت احمدی و همسرشان دارید؟

مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توانم به آن اشاره کنم این است که آنها نباید به سرعت وزنشان را کم کنند چون این مساله آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدن می‌زند. به همین دلیل باید حتما با یک متخصص تغذیه مشورت کنند. بعد از آن هم بهتر است ورزش را در برنامه روزانه‌شان قرار دهند. مثلا پیاده‌روی سریع به شدت روی کم کردن وزن اثر می‌گذارد چون تمام قسمت‌های بدن را درگیر می‌کند. ضمن اینکه میوه و سبزی‌ها به هیچ‌وجه نباید حذف شوند و تا می‌توانند باید آنها را مصرف کنند. باید توجه داشت تغذیه مناسب تنها یکی از جنبه‌های دستیابی به وزن مطلوب است و رعایت مسائل دیگر می‌تواند موثر باشد مثل اینکه روزانه حداقل
?? دقیقه فعالیت بدنی(مانند پیاده‌روی تند) داشته باشند. به‌علاوه، بهتر است روش غذا خوردن خود را تغییر دهند یعنی آهسته غذا بخورند، لقمه‌های کوچک در دهان بگذارند و خوب آن را بجوند و در کل، هر وعده غذای خود را در زمان و وقت مشخصی مصرف کنند چون اگر غذا به خوبی جویده و خرد نشود، در هضم و جذب مواد مغذی اختلال ایجاد می‌شود و باعث سنگینی، احساس پری و دل درد خواهد شد. همچنین بهتر است چربی مصرفی خود را کم کنند. این کار به روش‌های مختلفی می‌تواند انجام شود؛ اینکه ابتدا باید مقدار روغنی که به غذایشان اضافه می‌شود را کم کنند، غذا را به شکل بخارپز یا آبپز تهیه کنند تا روغن کمتری مصرف شود، از گوشت‌های کم‌چرب استفاده کنند، چربی قابل‌مشاهده گوشت قرمز و پوست مرغ را جدا کنند، مرغ و ماهی بیشتری بخورند و از لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی استفاده کنند. در ضمن از مصرف تنقلات شور، بسیار شیرین و پرچرب بپرهیزند.

سلامت: به نظر شما کم‌خوری و رژیم غذایی با یکدیگر تفاوت دارند؟

بله، با کم‌خوری مواد مغذی کافی به بدن نمی‌رسد و پس از مدت کوتاهی، بدن دچار کمبود املاح معدنی و ویتامین‌ها می‌شود و عوارض مختلفی مانند ریزش مو، چین و چروک پوست، کم‌خونی و... در بدن ظاهر خواهدشد. اما با رژیم گرفتن، هر فردی با توجه به ویژگی‌ها، شرایط و نیازهای بدنی‌اش رژیم متناسبی را دریافت کرده و دنبال می‌کند و با اجرای آن تمام مواد مغذی مورد نیاز به بدن می‌رسد بنابراین دچار عوارض نخواهد شد. ضمن اینکه مقدار غذا در رژیم کافی است و گرسنگی احساس نخواهد شد.

سلامت: چرا وقتی برای مدت کوتاهی
(مثلا یکی‌-دو روز) کمتر غذا می‌خوریم سریعا 3-2 کیلوگرم لاغر می‌شویم اما به محض اینکه غذای وعده بعد را زیاد می‌کنیم دوباره و به سرعت به وزن سابق برمی‌گردیم؟

چون فرد در حقیقت لاغر نشده و چربی بدن از بین نرفته بلکه موقتا قدری از آب بدن دفع می‌شود که با زیاد کردن وعده غذای بعدی آب از دست رفته دوباره به جای خود و وزن مجددا به حالت اول برمی‌گردد.

نگاه متخصص پزشکی ورزشی

در ساعت‌های پایانی شب ورزش نکنید

دکتر احمد باقری‌مقدم

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

یکی از عادت‌هایی که خانم فتوت احمدی به آن اشاره کرده‌اند، استفاده شبانه از تردمیل برای کاهش وزن است. به‌طورکلی، یکی از مسائل مهمی که همواره در مورد تاثیرپذیری ورزش مطرح بوده و هست، انتخاب ساعت مناسب برای ورزش در طول شبانه‌روز است. هرچند برخی از ساعت‌های شبانه‌روز مانند عصرها به‌دلیل بالاتر بودن دما و میزان سوخت‌وساز بدن، ساعت‌های مناسب‌تری برای ورزش هستند اما ما هیچ‌وقت زمان کاملا دقیقی را برای ورزش به افرادی با شرایط سنی و شغلی مختلف توصیه نمی‌کنیم زیرا ممکن است این افراد نتوانند برنامه خود را برای ورزش در آن ساعت خاص هماهنگ کنند و در این صورت، کاملا قید فعالیت بدنی را بزنند. با اینکه ما سعی می‌کنیم انعطاف زیادی در برنامه ورزشی افراد در نظر بگیریم اما ورزش پیش از خواب و در ساعت‌های پایانی شب را توصیه نمی‌کنیم. داشتن فعالیت‌های بدنی سنگین در ساعت‌های پایانی شب باعث ایجاد اختلال در کیفیت و کمیت خواب می‌شود و کاری می‌کند که فرد به‌دلیل نداشتن خواب باکیفیت در طول شب، دچار خستگی‌های روزانه شود. به‌همین دلیل هم پیشنهاد ما به افرادی که قصد ورزش منظم در طول روز را دارند، این است که حداقل 2 ساعت قبل از خواب، هیچ فعالیت فیزیکی سنگینی انجام ندهند تا هم نتیجه بهتری از ورزش خود بگیرند و هم خواب آرام و عمیقی را تجربه کنند. نکته دیگر، درباره طول مدت و استفاده از تردمیل است. اول اینکه این خانم باید سعی کنند ورزش‌های هوازی خود را در 2 نوبت انجام دهند تا نتیجه بهتری بگیرند. یعنی به‌جای یک ساعت دویدن روی تردمیل، 2 بار در طول روز و هر بار به مدت 30 دقیقه این کار را انجام دهند تا ورزش، اثربخشی بیشتر و عوارض کمتری برایشان داشته باشد. بد نیست این خانم به‌جای اصرار بر استفاده از تردمیل، مجموعه‌ای از ورزش‌های هوازی مانند دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری و طناب زدن را کنار تردمیل انجام دهند تا عوارض مربوط به انجام ورزش‌های خاص در طولانی‌مدت را در خودشان کاهش دهند. هر چند تردمیل، جزو ورزش‌های هوازی و مفید برای لاغری است اما استفاده مستمر از آن می‌تواند باعث ایجاد عوارض مفصلی برای برخی از افراد مستعد شود.

نگاه متخصص پوست

سرم مو تاثیری در رفع ریزش مو ندارد

دکتر امیرهوشنگ احسانی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

یکی از مواردی که خانم فتوت احمدی به آن اشاره کردند، ریزش موی ناشی از لاغر شدن بود. معمولا بسیاری از افرادی که دچار کاهش وزن‌های شدید یا ناگهانی می‌شوند، مقداری از ویتامین و املاح بدن خود مانند آهن یا ویتامین‌های گروه B را از دست می‌دهند و در نتیجه دچار ریزش مو یا کم‌خونی می‌شوند.

حالا اگر روند کاهش وزن افراد، آرام و اصولی باشد، ممکن است این مشکل‌ها به‌هیچ عنوان و با هیچ شدت و ضعفی برایشان پیش نیاید اما اگر در میانه راه، متخصص تغذیه متوجه وجود مشکل‌هایی مانند ریزش مو در بیمار خود شود باید با تجویز مکمل‌هایی مانند مکمل‌های گروه B (که این خانم هم نوع B6 آن را استفاده می‌کنند) یا آهن، جلوی سرعت و میزان این ریزش مو را بگیرند.

مورد دیگری که این خانم به آن اشاره کردند، استفاده از سرم مو برای کاهش ریزش موهایشان بود. بد نیست بدانید محصولات و داروهای موضعی که برای موها تولید و عرضه می‌شوند، نمی‌توانند تاثیری در کاهش ریزش موها داشته باشند و تنها اثر آنها پیشگیری از خشکی و موخوره زدن موها یا بهبود حالت و لطافت آنهاست. با این حساب می‌توان گفت تنها عامل موثر در پیشگیری از ریزش موی ایشان، استفاده از مکمل‌های ویتامین‌های گروه B بوده، نه مصرف سرم‌های مو.

هفته نامه سلامت-543