توصیه‌ها و هشدارهای دکتر پروین ناظمی به همسران جوان
وابستگی به خانواده در شروع زندگی مشترک
محبوبه ریاستی
وابستگی شدید یکی از همسران به خانواده را می‌توان یکی از مسایل بغرنج و مشکل‌آفرین در روابط بین‌فردی همسران در شروع زندگی مشترک دانست. یکی از عرصه‌های بروز این مشکل، آنجاست که همسران می‌خواهند در خصوص انتخاب مکان زندگی مشترک خود تصمیم بگیرند. آنجاست که این مساله برای آنهایی که وابستگی خانوادگی شدیدی دارند، پررنگ‌تر می‌شود که حتما باید جایی را برای سکونت انتخاب کنیم که به محل سکونت خانواده‌ام نزدیک باشد. در «همسران» این هفته با دکتر پروین ناظمی، روانشناس مدرس دانشگاه آزاد اسلامی درباره همین موضوع گفت‌وگو کرده‌ایم.
سلامت: توافق در خصوص انتخاب محل سکونت در شروع زندگی مشترک چقدر اهمیت دارد و آیا اصلا باید قبل از ازدواج در این مورد صحبت کرد یا نه؟
البته! یکی از مواردی که باید حتما دختر و پسر قبل از ازدواجشان در مورد آن صحبت کنند همین موضوع است؛ اینکه پس از ازدواج می‌خواهند کجا و چگونه زندگی کنند و باید حتما در این مورد با یکدیگر به تفاهم برسند و حق هر 2 نفر است که در این مورد از تصمیم‌های یکدیگر باخبر باشند چون بعضی از افراد به شدت به خانواده‌هایشان وابسته هستند و به همین دلیل هم باید کاملا در جریان این مساله قرار بگیرند تا بتوانند راحت‌تر در مورد ازدواجشان با چنین شرایطی تصمیم بگیرند.
سلامت: به نظر شما فرد وابسته‌ای که یکدفعه و با توجه به شرایط مجبور می‌شود از خانواده‌اش دور شود و به شهر دیگری برود چگونه می‌تواند این مشکل را از بین ببرد؟ مثلا فردی که همسرش به خاطر مشکلات کاری مجبور می‌شود مدتی از آن شهر دور شود، باید چه کار کند؟
اصولا وقتی 2 نفر با یکدیگر صحبت می‌کنند قاعدتا آنقدر به بلوغ عاطفی رسیده‌اند که با همسر خود یک خانواده تشکیل بدهند. مهم‌ترین مساله در این مورد آن است که همسران بتوانند با یکدیگر تبادل‌نظر کنند و شرایط یکدیگر را بپذیرند. متاسفانه گاهی بعضی از زن‌ها یا مردها آنقدر به خانواده‌شان وابستگی دارند که فضای درون خانه را با کارهایشان متشنج می‌کنند و حتی ممکن است فرد به‌دلیل وابستگی شدیدی که به خانواده‌اش دارد پیشنهاد یک کار خوب را در شهر یا کشور دیگر از دست بدهد بنابراین باید با خودمان کنار بیاییم و سعی کنیم روحیه و استقلال خودمان را حفظ کنیم و ارتقا دهیم. وقتی فردی پس از ازدواج به خانواده‌اش وابستگی شدید دارد یعنی اینکه هنوز آمادگی ازدواج نداشته و در مورد این تصمیم مهم منطقی فکر نکرده است. باید سعی کنیم میزان سازگاری‌مان را با شرایط بالا ببریم.
سلامت: وابستگی شدید به خانواده پس از ازدواج معمولا چه حالت‌هایی را در فرد ایجاد می‌کند؟
معمولا فرد در این شرایط دچار اضطراب و استرس می‌شود و قدرت تصمیم‌گیری درستی ندارد چون هنوز آمادگی ازدواج نداشته و از روی احساسات این کار را انجام داده است در حالی که رکن اصلی زندگی این است که از خانواده خودمان جدا شویم و در زندگی مشترک و جدید‌مان دلبستگی و وابستگی ایجاد کنیم. البته خانواده ریشه اصلی ماست و هرگز نباید به اعضای آن بی‌اعتنایی یا حذفشان کنیم اما اگر بخواهیم به خاطر آنها توجهمان را به زندگی و همسرمان کم کنیم قطعا مشکلات زیادی پیش خواهد آمد که به صلاح هیچ‌کس نخواهد بود.
سلامت: برای فردی که با یک همسر وابسته زندگی می‌کند، چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
در وهله اول باید بگویم که در کاهش وابستگی‌های فرد وابسته، جر و بحث و دعوا کاملا بی‌فایده است و اصلا جواب نمی‌دهد. بهترین کار این است که با محبت و توجه بیشترمان فرد وابسته را بیش از پیش به سمت خودمان جذب کنیم و به این ترتیب احساس تنهایی و انزوا را از او بگیریم.
سلامت: اینکه احساس تنهایی، وابستگی را بیشتر می‌کند، چقدر درست است؟
خیلی زیاد! وقتی کسی احساس تنهایی کند به آنچه که برایش مهم بوده و هست، وابسته‌تر می‌شود بنابراین همسر فرد وابسته باید سعی کند با دادن مسئولیت‌هایی این حس رخوت و تنهایی را از همسر خود بگیرد و کاری کند که کنار یکدیگر احساس آرامش و امنیت کنند.
سلامت: خیلی از خانم‌های وابسته پس از ازدواجشان سعی می‌کنند با حرف زدن‌های مکرر آن هم به شکل تلفنی رفع تنهایی کنند. آیا این مساله در درازمدت مشکل ایجاد نخواهد کرد؟
قطعا این رفتارها مشکل ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل افراد وابسته باید سعی کنند بستر زندگی خود را تثبیت کنند و نقش خود را به خوبی ایفا کنند. اگر خانم یا آقایی بخواهد تمام وقتش را صرف حرف زدن با خانواده‌اش کند پس اصلا چرا ازدواج کرده است؟ ضمن اینکه این رفتار هم‌صحبتی با همسر را کمرنگ می‌کند و در این شرایط ممکن است حتی پای نفر سومی هم به میان بیاید چون وقتی یکی از همسران کمبود عاطفی دارد سعی می‌کند از راه دیگری دنبال محبت بگردد.
سلامت: حرف آخر؟
والدین باید سعی کنند به فرزندانشان درست زندگی کردن را بیاموزند و کمک کنند حس وابستگی آنها کمرنگ شود. فرزند باید بداند که همیشه در قلب والدین است و هر وقت کمک بخواهد، کنارش هستند اما در درجه اول باید کنار همسرش بماند و به ایفای نقش جدیدش بپردازد و اینگونه والدین را شاد کند.
نگاه روانشناس
دکتر پرویز رزاقی
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی
مشکلات ناشی از مهاجرت پس از شروع زندگی مشترک
زوج‌ها باید حتما قبل از ازدواجشان با یکدیگر در مورد مکان زندگی صحبت کنند تا بتوانند هر 2 کنار هم برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند. از طرفی، باید بپذیریم مهاجرت به شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد، شیراز و... به خودی‌خود اضطراب‌آور است و ممکن است فرد تا مدت‌ها نابسامانی اقتصادی داشته باشد و از این رو دچار بی‌ثباتی روانی شود و بخواهد از طریق رفت و آمدهای بیش از حد به شهر خود یا مکالمه‌های طولانی تنش خود را بیرون کند اما فردی که با چنین شخصی روبرو است باید سعی کند طرف مقابل را درک کند و به او فرصت دهد تا با شرایط جدید کنار بیاید اما برخی افراد هم ناخواسته و به اجبار تن به ازدواج‌های این چنینی می‌دهند و پس از مدتی دچار بیماری‌هایی مثل افسردگی می‌شوند. آنها در این شرایط باید با گذاشتن برنامه‌های تفریحی یا حتی بازدید از مکان‌های زیبای شهر جدید این حس بد را از خودشان دور کنند و با امید زندگی خود را ادامه دهند.
