دکتر کتایون خوشابی/فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان/عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
یکی از مهم‌ترین نکته‌هایی که باید پیش از تصمیم نهایی برای مهاجرت در‌نظر گرفته شود، توجه به سن افرادی است که قصد مهاجرت دارند. این سن، هم درباره زوج‌ها و هم درباره فرزندان آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به‌طور کلی، اگر قرار باشد مهاجرتی در طول زندگی صورت بپذیرد، بهتر است در سنین زیر 40 سالگی باشد. مهاجرت در سنین بالای 40 سال، هم انطباق با محیط جدید را برای زوج‌ها سخت می‌کند و هم برای فرزندان آنها. البته باید توجه داشته باشیم در این میان، توجه به سن بچه‌ها هنگام مهاجرت از اهمیت بالاتری برخوردار است. هرچه سن بچه‌ها هنگام مهاجرت کمتر باشد، شانس کنار آمدن و سازگاری با محیط جدید هم برای آنها ساده‌تر خواهد بود. از طرف دیگر، وقتی والدین با بچه‌های کم‌سن خود مهاجرت می‌کنند، یادگیری زبان دوم و پیدا کردن شبکه اجتماعی و دوستانی در محیط جدید را هم برای آنها ساده‌تر خواهند کرد. بدیهی است بچه‌ها با مهاجرت، شبکه اجتماعی، دوستان، اطرافیان، اتاق و حتی اسباب‌بازی‌های خود را از دست می‌دهند.
از این رو، مهاجرت می‌تواند به‌عنوان یک منبع استرس بزرگ برای والدین و کودکان آنها باشد. این در حالی است که پایین بودن سن بچه‌ها، کنار آمدن با وضعیت، محیط و افراد جدید را برای آنها راحت‌تر و استرسشان را هم کمتر می‌کند. نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم، این است که بدترین سن برای مهاجرت بچه‌ها، سن بلوغ است. اگر خانواده‌ای تصمیم بگیرد در سن بلوغ فرزندان خود مهاجرت کند، بیشترین آسیب روانی را به آنها خواهد رساند. درواقع، امکان مواجهه با شوک فرهنگی ناشی از اختلاف فرهنگی کشور محل زندگی با کشور مقصد، در بچه‌هایی که در سن بلوغ مهاجرت می‌کنند، وجود دارد. گاهی این شوک فرهنگی و عوارض ناشی از آن مانند افزایش سطح اضطراب، افسردگی، اختلال در برقراری ارتباط با دیگران و مشکلات عاطفی، می‌توانند برای بچه‌های در سن بلوغ جبران‌ناپذیر باشند. درنهایت والدینی که قبل از سن مدرسه رفتن بچه‌ها به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند، بدانند اعتماد به مهدهای کودک کشور مقصد و سپردن بچه‌ها به آنها، از اصول عقلانی مهاجرت و ایجاد شرایطی برای سازگاری بیشتر کودک با محیط جدید است. اگر بچه‌ها بلافاصله پس از مهاجرت به مهدهای کودک کشور مقصد بروند، از همان ابتدا می‌توانند سازگاری با محیط جدید و آموزش زبان دوم را یاد بگیرند. شاید رفتن به مهدکودک در روزهای اول پس از مهاجرت برای بچه‌ها کمی سخت باشد اما انطباق با شرایط جدید برای بچه‌هایی در این سن، بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که ما فکرش را می‌کنیم.
