دکتر حسین ایمانی/متخصص تغذیه عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
برای بررسی عملکرد دستگاههای لاغری باید آنها را در 2 قسمت تهاجمی و غیرتهاجمی ارزیابی کنیم. دستگاههای تهاجمی معمولا به کمک یک ابزار که وارد بدن میکنند (مانند تیغ جراحی یا لیزر) باعث از بین بردن چربیهای بدن میشوند ولی در روش غیرتهاجمی هیچ وسیلهای وارد بدن نمیشود بلکه بهصورت مالشی از روی پوست انجام میشود.
یکی از روشهای دستگاههای تهاجمی روشی است که لیزر را وارد بدن میکند تا چربیهای بدن را آب کند و بعد چربیهای لیزشده از طریق ساکشن بیرون کشیده میشود. معروفترین دستگاههای تهاجمی لیزر لیپولیز و لیپوماتیک نام دارند که عملکرد هر 2 بهگونهای است که با فرستادن لیزر به بدن باعث لیز شدن چربیها میشوند و با ساکشن چربیها را خارج میکنند. یکی از عوارض استفاده از این دستگاهها این است که همزمان با قطع رژیم غذایی، پوست دچار افتادگی، التهاب و کبودی میشود که ممکن است بعد از یکی-دو ماه کبودی و التهاب از بین برود. هزینه استفاده از این دستگاهها از 6 میلیون تا 15 میلیون تومان متغیر است و اگر حتی 6 تا 7 کیلوگرم چربی از بدن بیمار خارج شود ولی رژیم غذایی خود را رعایت نکند، آن چربیها قابلیت برگشتپذیری دارند. یکی دیگر از عوارضی که در نتیجه استفاده از این دستگاهها ممکن است ایجاد شود و اخیرا نیز شکایت از آن زیاد شده، این است که وقتی بافت چربی به بدن برمیگردد ممکن است قسمتی از بافت مثلا شکم جلو بیاید و قسمتی در همان حالت بماند که به این حالت «برگشت ناهموار» گفته میشود. دستگاههای غیرتهاجمی عبارتند از؛ دستگاه کویتیشن که عملکرد این دستگاه به گونهای است که در سلولهای چربی خلاء ایجاد میشود که باعث متلاشی شدن سلولهای چربی میشود.
برای اینکه این سلولهای لیزشده از بدن خارج شود باید بلافاصله ورزش را شروع و همزمان رژیم غذایی را رعایت کرد. این دستگاه بیشتر برای چربیهای موضعی مناسب است و به کاهش سایز کمک میکند. اگر همراه استفاده از این دستگاه رژیم غذایی و ورزش هم وجود داشته باشد کاهش وزن نیز اتفاق میافتد. دوم دستگاه کرایولیپولیزاست، این دستگاه به نوعی نیمهتهاجمی نیز محسوب میشود. عملکرد آن به گونهای است که تا منهای 20 درجه سانتیگراد به سلولهای چربی سرما میدهند و گاهی بافت در اثر فریز کردن کبود میشود. این روش برای چربیهای موضعی روی پهلو و شکم مناسب است و تنها مدل آمریکایی این دستگاه دارای تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکاست. در ایران نوع آمریکایی این دستگاه وارد نشده ولی انواع کرهای آن موجود است و بسیار اهمیت دارد افرادی که از آن استفاده میکنند حتما به مراکزی بروند که مورد اعتماد هستند. سوم دستگاه RF است، زمانی که فردی از دستگاههای به اصطلاح لاغری استفاده میکند و بعد از آب شدن چربی پوستش حالت افتادگی و شل بودن پیدا میکند، میتواند از این دستگاه کمک بگیرد. در حقیقت دستگاه RF سفت کننده پوست است و پوست را میکشد. چهارم دستگاه IPG است، این دستگاه از طریق امواج باعث لاغری موضعی میشود. همچنین میتواند از طریق امواج جریان خون را در ناحیهای که دچار سلولیت شده بیشتر کند و فرم پرتقالی پوست (در نتیجه سلولیت پوست به شکل پرتقالی میشود) را از بین ببرد. در مجموع توصیه میشود افرادی که تمایل دارند از دستگاههای لاغری استفاده کنند از دستگاههای غیرتهاجمی استفاده کنند چون عوارض تهاجمیها خیلی بیشتر از غیرتهاجمیهاست و هزینه زیادی، هم دارند. علاوه بر این، حتما به مراکز معتبر برای استفاده از این دستگاهها مراجعه کنند. در این صورت عوارضی مانند التهاب پوست و زخم شدن کمتر پیش میآید. نکته مهمتر آنکه استفاده از هر دستگاهی باعث لاغری نمیشود و اگر بدون رژیم غذایی و ورزش باشد به محض ترک استفاده، دوباره بدن دچار اضافه وزن میشود بنابراین این روشها دائمی نیستند.