گزارش اول

هفته گذشته در تهران همایشی برگزار شد که میزان شیوع دیابت را در کشور بررسی می‌کرد. دکتر علیرضا استقامتی در این همایش از ابتلای 9 میلیون ایرانی به دیابت تا 15 سال آینده خبر داده بود. این در حالی است که در سال 89 در راستای فاز دوم برنامه کشوری دیابت، 440 هزار نفر از افراد بالای 30 سال در 6 کلان‌شهر بزرگ کشور مورد ارزیابی قرار گرفتند که در آنها عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیری مانند دیابت بررسی شده بود. دکتر شهین یاراحمدی، رئیس اداره غدد و متابولیسم وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «سلامت» در مورد نتایج این بررسی توضیح می‌دهد: «در مطالعات ما مشخص شد 13 درصد افراد بالای 30 سال دچار بیماری دیابت هستند و 13 درصد نیز وضعیت پردیابت دارند یعنی قند خون ناشتای آنها 100 تا 125 است و اگر قندشان کنترل نشود، به دیابت مبتلا می‌شوند. همچنین 14 درصد کلسترول بالا و 11 درصد فشار خون بالا داشته و 37 درصد دچار اضافه وزن بودند (BMI آنها بین 25 تا 5/27 بود). ضمنا 20 درصد چاق بودند و تنها 35 درصد از افراد سالم بودند، بقیه 1 یا 2 علامت خطر بیماری دیابت را داشتند.»

دکتر یاراحمدی با بیان اینکه مصرف سبزی و میوه بین مردم کشور ما نسبت به استانداردهای جهانی پایین‌تر است، تاکید می‌کند: «متاسفانه مصرف نمک در کشور ما 2 برابر استاندارد جهانی است و مصرف روغن‌های اشباع نیز بالاست. در نتیجه کلسترول بالا و فشار خون بالا نیز جزو عوامل خطر دیابت هستند. 80 درصد عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر مثل هم است و اگر عوامل خطر آنها را کنترل کنیم، می‌توانیم از بروز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر پیشگیری کنیم.»

رئیس اداره غدد و متابولیسم وزارت بهداشت با اشاره به اینکه رویکرد وزارت بهداشت کنترل عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر است، در مورد اقدامات وزارت بهداشت در این زمینه، توضیح می‌دهد: «افراد در وضعیت پیش‌‌دیابت، یکی از اولویت‌های اصلی ما هستند تا کاری کنیم که شیوه زندگی‌شان را اصلاح کنند، رژیم غذایی سالمی داشته باشند و فعالیت بدنی‌شان از 150 دقیقه در روز بیشتر باشد. اگر مصرف دخانیات دارند، آن را کنار بگذارند و اگر وزنشان زیاد است، آن را کنترل کنند تا دیابت سراغشان نیاید. علاوه بر این، نیمی از دیابتی‌ها نمی‌دانستند که دیابت دارند بنابراین باید سواد سلامت آنها را بالا ببریم تا زودتر به مراکز درمانی مراجعه و درمان را شروع کنند.» از سال 83 در روستاها و شهرهای کوچک، وزارت بهداشت برنامه‌ای را اجرا کرده که براساس آن در خانه‌های بهداشت سلامت مردم بررسی می‌شود و اگر کسی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر را داشت، بررسی ‌شود و آموزش ببیند که چگونه آنها را کنترل کند. دکتر یاراحمدی با بیان اینکه از سال 87 در شهرهای بزرگ نیز این برنامه اجرا می‌شود، تاکید می‌کند: «در شهرها در مراکز بهداشتی و درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی افرادی که عامل خطر دیابت را دارند، بررسی می‌شوند. آزمایش خون از آنها گرفته می‌شود. سلامت کلیه‌هایشان نیز بررسی خواهد شد. بعد از این بررسی، یک گروه سالم هستند که به آنها می‌گوییم 3 سال دیگر قند و فشار خونشان اندازه‌گیری و برای چکاپ مراجعه کنند و مراقب تغذیه و تحرک خود باشند. گروه دوم پیش‌دیابتی هستند که به مشاوره تغذیه نیاز دارند و باید فعالیت بدنی‌شان را افزایش دهند و دخانیات را ترک کنند و با رعایت این نکات سال آینده برای غربالگری مراجعه کنند. گروه بعدی مبتلا به دیابت هستند و به مراقبت‌های درمانی نیاز دارند و باید هر 3 ماه یک‌بار به مراکز درمانی مراجعه کنند. گروه دیگر دچار اختلالات چربی هستند که به مشاوره تغذیه و فعالیت بدنی و دارودرمانی نیاز دارند. گروه دیگر نیز مشکلات کلیوی دارند که به متخصصان ارجاع داده می‌شوند.»

هفته نامه سامت/536