سنکوپ در گفت‌وگو با دکتر محمدرضا رجبی متخصص بیماری‌های قلب و عروق و فلوشیپ آنژیوپلاستی
پرنیان پناهی
بیهوشی مجری پرس‌تیوی در حال اجرای یک برنامه زنده در هفته گذشته خبرساز شد و بهانه خوبی برای طرح بحث درباره از حال رفتن و سنکوپ را فراهم کرد. بیشتر مردم، از حال رفتن ناگهانی را به‌عنوان سنکوپ می‌شناسند. در سنکوپ با 2 علامت مهم روبرو هستیم؛ کاهش ناگهانی خونرسانی به مغز و کاهش سطح هوشیاری بیمار. دکتر محمدرضا رجبی، متخصص بیماری‌های قلب و عروق و فوق‌تخصص آنژیوپلاستی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شاهد می‌گوید: «اگر کاهش خونرسانی توام با کاهش خونرسانی بیشتر از 3 ثانیه طول بکشد، اختلالی وجود دارد که نیازمند بررسی است.»
سلامت: دلیل سنکوپ چیست؟
عوامل متعددی باعث سنکوپ می‌شوند. متاسفانه در 20 درصد از موارد با بررسی‌های تخصصی نمی‌توان علت اصلی سنکوپ را یافت ولی از آنجا که بعضی سنکوپ‌ها خوش‌خیم نیستند این موضوع حتما باید جدی گرفته شود.
سلامت: موارد احتمالی کدامند؟
علت‌های مختلفی وجود دارد. گاهی سنکوپ منشاء قلبی دارد. وقتی فردی به‌طور ناگهانی دچار کاهش یا بی‌نظمی ضربان قلب می‌شود، کاهش جریان خون در قلب و بدن اتفاق می‌افتد. سنکوپ‌ها با منشاء قلبی معمولا خوش‌خیم نیستند. البته در بیشتر موارد هم بیمار به‌طور خودبخود و بدون درمان، بهبود می‌یابد و هوشیاری‌اش را به دست می‌آورد ولی مشکل بیمار حل نشده است و احتمال برگشت چنین وضعیتی وجود دارد. در مواقع نادر و وخیم و در سنکوپ‌های با منشاء بی‌نظمی قلبی احتمال مرگ قلبی وجود دارد. بیماری‌های زمینه‌ای قلبی هم باعث سنکوپ می‌شوند یعنی بیمارانی که مشکلات دریچه‌ای پیشرفته دارند شاید قلبشان در یک لحظه نتواند خون کافی برای بدن را تامین کند و مغز با کاهش خونرسانی مواجه شود. گاهی هم ممکن است بیماران قلبی تحرک بیش از حدی داشته باشند و قلب نتواند خونرسانی کند. در افرادی که دچار بیماری قلبی از نوع کاردیومیوپاتی هستند نیز احتمال سنکوپ بالاست. با وجود اینکه متهم اصلی در سنکوپ مشکلات قلبی است ولی گاهی لازم است در مغز دنبال علت باشیم.
سلامت: مشکلات مغزی که باعث سنکوپ می‌شوند، کدامند؟
به‌طور کلی هر عاملی که جریان خون مغز را کاهش دهد، می‌تواند باعث سنکوپ شود؛ مثلا تنگی عروق مغزی. اما باید توجه داشت در این موارد نیز افتراق درست سنکوپ در اثر تنگی با سکته مغزی حیاتی است. موضوع مهم دیگری که در تشخیص‌های افتراقی مهم است، انواع تشنج‌هاست. در تشنج نیز افت ناگهانی هوشیاری وجود دارد و علائم ممکن است خیلی به علائم سنکوپ شبیه باشد.
سلامت: آیا بروز سنکوپ ارتباطی با سن افراد دارد؟
سنکوپ در هر سنی ممکن است دیده شود ولی با افزایش سن احتمال وقوع سنکوپ‌های خطرناک بیشتر می‌شود. سنکوپ ارتباط زیادی به بیماری‌های زمینه‌ای دارد و بیماری‌های زمینه‌ای مانند درگیری عروق کرونر قلب و اختلالات خونرسانی مغزی هم در افراد مسن زیاد دیده می‌شود. در سنین پایین سنکوپ‌ها خوش‌خیم‌تر است که اصطلاحا به آنها وازوواگال گفته می‌شود که فرد در اثر ایستادن زیاد یا گرما از حال می‌رود. البته این نوع از سنکوپ در سطح جامعه خیلی شایع است و این افراد بیماری قلبی یا مغزی ندارند. از حال رفتن (Faint) گرچه در زیررده سنکوپ قرار دارد ولی با سنکوپ واقعی تفاوت دارد.
یک نوع دیگر از سنکوپ، ارتوستاتیک نام دارد و در افراد مسن دیده می‌شود. سیستم قلبی-عروقی سالمندان به علت کهولت سن نمی‌تواند وقتی از حالت خوابیده به نشسته یا ایستاده درمی‌آیند خون را به خوبی در بدنشان به جریان درآورد. این حالت را حتما شما نیز تجربه کرده‌اید که هنگام برخاستن دچار سیاهی رفتن چشم می‌شوید. در افراد جوان این حالت لحظه‌ای است و خیلی زود برطرف می‌شود ولی در افراد مسن ممکن است باعث زمین خوردن شود. البته وجود بیماری‌های همراه یا تجویز بعضی از داروها مانند داروهای ضدفشار خون یا داروهای قلبی نیز چنین مشکلی را تشدید می‌کند. بیماران مسن حتما باید از نظر سنکوپ‌های وضعیتی مورد توجه قرار گیرند.
سلامت: برای درمان یا پیشگیری از بروز سنکوپ چه نکته‌هایی را در نظر می‌گیرید؟
حتما باید درباره زمان رخ دادن سنکوپ، سن بیمار، وجود بیماری‌های زمینه‌ای قلبی-عروقی و مغزی، مصرف دارو و... اطلاعاتی به دست آوریم. درمان نیز با توجه با نوع اختلال انجام می‌گیرد. مثلا اگر بیمار دچار بی‌نظمی قلبی است، می‌توان از باتری داخل قلب استفاده کرد و اگر مشکل در تنگی عروق مغزی است، می‌توان با استفاده از آنژیوگرافی مشکل عروقی را برطرف کرد.
نگاه دوم
دکتر محمد کشوری، متخصص قلب و عروق
فلوشیپ کاردیولوژی انترونشنال
ریشه‌های از حال رفتن
از حال رفتن ناگهانی باید از سنکوپ افتراق داده شود. در سنکوپ کاهش خونرسانی به مغز رخ می‌دهد و فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد و این دلایل متفاوتی دارد؛ مثلا ممکن است به دلیل تنگی دریچه آئورت باشد ولی فردی که از حال می‌رود، هوشیاری خود را به‌طور کامل از دست نمی‌دهد و تقریبا اتفاق را به یاد می‌آورد. این افراد اغلب بیحال هستند، رنگ‌پریده‌اند و پوستشان سرد و عرق‌کرده است. از حال رفتن دلایل متنوعی دارد و در بیشتر مواقع هم خوش‌خیم است و مشکلی جدی محسوب نمی‌شود. افرادی که به مدت طولانی زیر آفتاب می‌مانند یا مثل سربازها و آرایشگرها به مدت طولانی می‌ایستند یا گرسنه هستند و سطح گلوکز خونشان پایین آمده است یا فعالیت فیزیکی طولانی یا ورزش سنگین انجام داده‌اند و خون یا صحنه‌های ترسناک دیده‌اند، ممکن است به‌طور ناگهانی از حال بروند. علت اصلی نیز اختلالی در عملکرد عصبی-عروقی است؛ یعنی اعصابی که در عروق هستند، سریع عمل نمی‌کنند و این کار باعث تاخیر در انقباض عروق می‌شود. انقباض عروق به این دلیل است که خون به سوی مغز پمپاژ شود. تاخیر در این عمل باعث می‌شود خون به مدت بسیار کوتاهی به مغز نرسد و فرد از حال برود اما از حال رفتن افراد در موقعیت‌های خاصی اتفاق می‌افتد و باید این موقعیت شناسایی تا از آن پیشگیری شود. مثلا اگر فردی در اثر گرسنگی و ضعف از حال می‌رود، همیشه باید خوراکی همراه داشته باشد تا در صورت ضعف کردن، خوراکی را بخورد یا در صورتی‌که با تماشای فیلم ترسناک دچار چنین حالتی می‌شود، باید از تماشای آن خودداری کند. از حال رفتن در کودکانی که صبحانه نمی‌خورند نیز زیاد دیده می‌شود. صبحانه یک وعده غذایی اصلی است و نباید کودک را بدون صبحانه به مدرسه فرستاد. افراد دیابتی نیز ممکن است در اثر کاهش ناگهانی گلوکز از حال بروند. چنین بیمارانی هم باید میان‌وعده‌ای همراه خود داشته باشند.
با توجه به اینکه در فصل گرما قرار داریم، همه افراد بهتر است یک بطری آب با خود حمل کنند چون در این فصل، علت از حال رفتن، معمولا کاهش آب بدن است. از حال رفتن اغلب در خانم‌های جوان رخ می‌دهد. توصیه می‌شود فردی را که از حال رفته به زور بلند نکنید. او را به مکان مناسبی ببرید و اجازه دهید استراحت کند. اگر هوشیاری ندارد، به او خوراکی ندهید. در صورتی که فردی بیش از 3 بار در طول ماه از حال برود یا هنگام از حال رفتن هوشیاری‌اش کاملا از بین برود، حتما باید او را به پزشک ارجاع داد.
بازدید دیروز: 277 بازدید
بازدید کل: 989709 بازدید
ملاحظات اخلاقی در باب آلزایمر
مدیریت چشم ها
مواد لازم و طرز تهیه 3 ماسک خانگی ضدآکنه
تزریق انسولین با هدف عضله سازی
3 نوشیدنی انرژی زا که در طب سنتی توصیه می شود
هشدار درباره نوشیدنی های انرژی زا
11 عارضه افراط در مصرف نوشابه های انرژی زا
15 پیشنهاد کمکالری+پوستر
شایعه روغن هایی که لاغر می کنند، صحت ندارد
بهترین ورزشها برای بدترین درد پاشنه
[عناوین آرشیوشده]