کیارش یشایایی/ فعال محیطزیست
تغییرهای اقلیمی رفتهرفته آثار زیانبار خود را بر محیطزیست آشکار کرده است. آمریکا که پس از چین، رتبه دوم تولید گازهای گلخانهای را به نام خود ثبت کرده، تا چندی پیش از امضای هرگونه توافقی از جمله پیمان کیوتو برای کاهش این گازها امتناع میکرد، اما روز دوشنبه 12/5/1394 قرار است باراک اوباما طرح نهایی قانون کاهش گازهای گلخانهای را علنی کند.
نیروگاههای زغالسنگی تقریبا 35 درصد از برق آمریکا را تولید میکنند. این نیروگاهها عامل 30 درصد از گازهای گلخانهای رهاشده در جو زمین هستند. همچنین مقدار زیادی جیوه که هوا، آب و بدن موجودات زنده از جمله ماهیها را آلوده میکنند به علت سوزاندن زغالسنگ این نیروگاهها تولید میشوند. اکنون 1 سال از زمانی که اوباما اولین سخنان خود را درباره لزوم کاهش گازهای گلخانهای بیان کرد، میگذرد. طبق طرح اوباما تا سال 2030 کاهش 32 درصدی گازهای گلخانهای الزامی شده است. پیشبینی میشود برای انجام این کار سالانه به 8/8 میلیارد دلار هزینه نیاز است که باید تامین شود. این طرح در صورت اجرایی شدن یکی از ارزندهترین دستاوردهای دولت اوباما خواهد بود.
اما سرمایهسالاران آمریکایی از هماکنون آواز مخالفت با این طرح را سر دادهاند و گفتهاند در صورت قانونی شدن این طرح بلافاصله از دولت اوباما شکایت خواهند کرد. آنها میگویند آمریکا قادر به تامین بودجه این طرح نیست و این طرح موجب افزایش قیمت برق خواهد شد. صاحبان صنایع انرژی، بر استفاده از زغالسنگ بهعنوان یک منبع مهم انرژی داخلی اصرار دارند و معتقدند که اوباما جنگی تمامعیار بر سر استفاده از زغالسنگ در نیروگاهها راه انداخته. اوباما و موافقانش نیز گفتهاند هزینه این طرح کمتر از هزینه جبران خسارتهایی است که رها کردن گازهای گلخانهای به محیطزیست میزند.
اگرچه بیش از یکچهارم از برق جهان در آمریکا تولید و مصرف میشود ولی حالا دیگر در همه جای دنیا کاهش گازهای گلخانهای یک انتخاب ناگزیر است. 70 درصد از برق جهان توسط زغالسنگ، گاز طبیعی و سایر سوختهای فسیلی، 16 درصد برقابی، 11 درصد انرژی هستهای و 2 درصد از باد تولید میشود و تنها 1 درصد از انرژی تولیدشده به بقیه روشها مانند خورشیدی و زمین گرمایی تولید میشود. کشور ما نیز در رده دهم تولیدکنندگان گازهای گلخانهای است و کاهش آن در کشور ما نیز ناگزیر است. در کشورهایی مانند ایران انرژی بیکران خورشید میتواند جایگزین بسیار خوبی برای بخشی از نیروگاههای سوخت فسیلی باشد. با پیشرفت فناوری اندکاندک استفاده از انرژی لایزال خورشید علاوه بر توجیه زیستمحیطی، توجیه اقتصادی هم پیدا میکند.