دکتر محمدرضا خدایی
روان‌پزشک، عضو هیات علمی دانشگاه علم‌پزشکی بهزیستی و توانبخشی
در آستانه روز بزرگی هستیم، روز مبعث، روزی که پیامبری مهربان برای راهنمایی انسان‌ها برگزیده می‌شود. در این روز اغلب مسلمانان در گوشه و کنار دنیا مراسمی شاد و معنوی برگزار می‌کنند؛ شادی و شعفی که هر انسان اجتماعی‌ای به آن نیاز دارد. شادی، یعنی فرد احساس رضایتمندی درون پیدا کند و آن احساس را به عمل تبدیل کند؛ مثلا بخندد، پایکوبی کند یا رفتاری و کلامی آن را بروز دهد. این کارها باعث انبساط‌خاطر، نشاط و افزایش انرژی انسان می‌شود. اصلا انسان اجتماعی به این زنده است که هیجان‌های مثبت داشته باشد و با این هیجان‌هاست که امید و انگیزه در وجودش زنده می‌شود و احساس زنده بودن می‌کند و در نتیجه انرژی‌هایش به سمت پویایی می‌رود. این نتایج شادی‌های فردی است؛ حالا اگر همین شادی جمعی بشود، تاثیر بیشتر و متفاوت‌تری خواهد داشت.
وقتی یک موضوع مثل جشن بزرگ مبعث باعث می‌شود آدم‌های زیادی شاد شوند و شادی کنند یا مولودی‌هایی به مناسبت میلاد ائمه(ع) برگزار می‌شود، انسان‌هایی دور هم جمع می‌شوند و احساس شادی خود را بروز می‌دهند. جمع‌های شاد، انرژی آدم‌ها را افزایش می‌دهد و افراد نشاط خود را به همدیگر انتقال می‌دهند. در این جمع‌ها شادی افراد به همدیگر سرایت می‌کند و اگر فردی مسرور باشد، در جمع شاد که قرار می‌گیرد احساس مسرتش چند برابر خواهد شد و دیگران را هم به نشاط وامی‌دارد، به طوری که اگر کسی در آن جمع به دلایلی کمتر شادمان باشد، در وجودش نشاط شکل می‌گیرد و بعد از آن امیدوارتر خواهد شد. هرچه نقاط مشترک برای برگزاری مراسم شادمانی جمعی و جشن بیشتر باشد، شادمانی هم در جامعه بیشتر جریان پیدا خواهد کرد.
چنین شادی‌هایی هم‌افزایی دارند؛ شادی، شادی می‌آورد و باز هم شادی ایجاد شده، در جمع اضافه می‌شود. مراسم شادی گروهی می‌تواند مذهبی، جشن فارغ‌التحصیلی، مراسم عروسی یا شادی‌های سیاسی، اجتماعی مثل موفقیت کشور در زمینه‌ای یا حتی برنده شدن تیم ملی فوتبال یا کشتی و... باشد. هر چقدر دلیل شادی مهم‌تر باشد، هم‌افزایی بیشتری پیدا می‌کند و باعث تزریق امید، احساس رضایتمندی، انرژی بیشتر و ذخیره کردن انرژی برای زندگی فردی و اجتماعی خواهدشد. حتی مرور خاطره این شادی‌های جمعی هم احساس شادمانی را در وجود فرد تداعی می‌کند. علاوه بر اینها، یادآوری خاطره‌های شاد با افرادی که در آن جمع حضور داشته‌اند؛ احساس رضایتمندی و همدلی در آنها به وجود می‌آورد.
نتایج مطالعه‌های متعدد نشان داده در مردمی که شادی‌های بیشتری تجربه می‌کنند، میزان افسردگی کمتر است. در کشورهایی که کارناوال‌ها و فستیوال‌های شادی گروهی بیشتر است، میزان امید به زندگی و انگیزه بیشتر و آمار افسردگی کمتر است. مردمی هم که امید بیشتر و افسردگی کمتری دارند، مهربان‌ترند. در کشور ما هم جشن‌های مذهبی، کشاورزی، جشن مهرگان، چهارشنبه‌‌سوری و... وجود دارد و باید آنها را تقویت و تشویق کرد تا شاهد همدلی، همکاری و خلاقیت هر چه بیشتر مردم و کمرنگ شدن افسردگی‌ها، کج‌خلقی، خستگی و بی‌حوصلگی آنها باشیم.
