پرسش: تجربه نشان داده است ظروفی که با روغن مایع چرب شده اند، سخت تر تمیز میشوند، در حالی که ظروف چرب شده با روغن جامد را راحت تر می‌توان شست. همیشه این موضوع باعث نگرانی من است که آیا روغن های مایع مصرفی، در عروق هم رسوب می‌کنند و در بافتهای بدن باقی میمانند یا نه؟ لطفا بیشتر توضیح دهید.
پاسخ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:
برخی افراد نگاه عامیانهای به مسائل علمی دارند. روغن مایع و روغن جامد از لحاظ ترکیب شیمیایی و بیوشیمیایی با هم تفاوت دارند. روغن جامد بیشتر از اسیدهای چرب اشباع و روغن مایع از اسیدهای چرب اشباعنشده تشکیل شدهاند. به همین دلیل ترکیب‌های روغن مایع ضمن اینکه کمتر در رگها رسوب میکند، در بدن راحت‌تر تجزیه و مصرف می‌شود. مطالعات متعددی نشان داده مصرف روغنهای جامد خطر افزایش کلسترول خون را بالا میبرد. آنچه به‌عنوان رسوب میشناسیم، عمدتا کلسترول است نه خود چربی. در واقع کلسترولهایی که اکسید شدهاند، وارد لایه زیرین عروق می‌شود و در آنجا رسوب میکند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد. نتایج تحقیقات همچنین بیانگر این است که هر گاه دریافت روغنهای جامد کم و به جای آنها از روغن مایع استفاده شود، میزان کلسترول خون کاهش پیدا خواهد کرد.
آنچه شما گفتهاید یک باور نادرست است که به هیچوجه جنبه علمی ندارد. مثلا در گذشته باور بسیاری از افراد این بود که اگر فردی قلم گاو یا گوسفند مصرف کند، استخوان هایش استحکام بیشتری پیدا خواهد کرد یا اگر کسی چشم گوسفند بخورد، بر قوت بیناییاش افزوده خواهد شد. همه اینها باورهای قدیمی و ابتدایی هستند. البته هنوز هم عدهای برای منافع مالی خود از پایین بودن سطح دانش برخی افراد استفاده می‌کنند و آنها را در جامعه رواج میدهند. تشبیه شما مثل آن است که بگوییم گریس راحت‌تر از روغن پاک می‌شود پس گریس ماده مفیدی برای بدن است!
بدون هیچ شک و شبهه ای مطالعات گسترده در این زمینه نشان میدهد مصرف روغن های جامد برای سلامت افراد خطر دارد.
