گزارش «سلامت» از نشست خبری هفته سلامت جوانان
مهدیه آقازمانی
نهم خرداد «روز ملی سلامت جوانان» نام‌گذاری شده و وزارت بهداشت از 31 اردیبهشت تا 9 خرداد به اجرای برنامه‌های مرتبط با ارتقای سلامت جوانان می‌پردازد. شعار امسال روز ملی جوان، پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت است. هفته گذشته و در آستانه هفته ملی جوانان، وزارت بهداشت با برگزاری نشست خبری مشکلات جوانان را بررسی کرد. در این نشست از وضعیت سلامت جوانان تا آمارهای تکان‌دهنده در مورد طلاق و افزایش رفتارهای پرخطر بررسی شد. برای حل و رسیدگی به مشکلات جوانان نیاز است تمام دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها همکاری کنند. حساس‌سازی اجتماعی و معطوف کردن توجه جوانان به سلامت از اهداف روز ملی جوانان است.
دکتر محمد اسماعیل مطلق، رئیس اداره سلامت خانواده جمعیت و مدارس وزارت بهداشت در ابتدا با بیان این جمله‌ها حرف‌هایش را آغاز و به برنامه‌های این روز اشاره کرد: «برگزاری نمایشگاه پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت یکی از برنامه‌های مهم ماست. این نمایشگاه در 113 شهرستان و 57 دانشگاه یا دانشکده‌های علوم‌پزشکی کشور با محوریت ازدواج، تغذیه سالم، تغییر شیوه زندگی و خودمراقبتی برگزار می‌شود. راه‌اندازی غرفه‌های مشاوره در خصوص شیوه زندگی سالم و ارزیابی سلامت جوانان 18 تا 30 سال طبق بسته خدمات جوانان و هماهنگی با ائمه جمعه شهرستان‌ها و سخنرانی با محوریت جوان پویا و بالنده و هماهنگی با رسانه‌های گروهی برای ارتقای آگاهی جامعه نیز از برنامه‌های دیگر این هفته است.»
مسکن و اشتغال برای کاهش طلاق
دکتر مطلق در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه بیشتر زوج‌ها داشتن فرزند را به‌عنوان یکی از خواسته‌های خود در زندگی مشترک مدنظر دارند، گفت: «طبق بررسی ما از زوجینی که برای آزمایش پیش از ازدواج به آزمایشگاه مراجعه کرده بودند، 66 درصد زوج‌ها پس از ازدواج بلافاصله تمایل به فرزندآوری دارند و 44 درصد نیز در یک فاصله زمانی مناسب تمایل دارند فرزند داشته باشند و در پاسخ به اینکه تعداد فرزند دلخواهشان چند نفر است، فقط 2/3 درصد عنوان کرده‌اند که بیش از 2 فرزند می‌خواهند. این در حالی است که شتاب طلاق درکشور بالا رفته و80 درصد از طلاقها زیر 30سال رخ می‌دهد و طلاق در سال اول زندگی افزایش یافته است. بنابراین باید به موضوع مسکن و اشتغال و سایر مشکلات جوانان توجه جدی داشته باشیم تا آمار طلاق کم شود. نقش والدین نیز در این قضیه بسیار پررنگ است.»
بسیاری از جوانان ما با معیارهای عقلانی ازدواج آشنا نیستند
دکتر رشید رمضانی، قائم‌مقام مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر نیز با بیان اینکه بخش عظیمی از جامعه کشور را جوانان تشکیل می‌دهند، گفت: «برنامه‌ریزی برای این قشر از جامعه برای ارتقای سلامت جوانان نوعی سرمایه‌گذاری است.» به گفته دکتر رمضانی به دلیل تغذیه و شیوه زندگی نامناسب، کم‌تحرکی و استعمال دخانیات در
20 میلیون جوان، این قشر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر نیز هستند و در طرح تحول سلامت پیشگیری از دیابت، سرطان و فشار خون در این گروه سنی مورد توجه قرار گرفته است. گروه سنی 18 تا پایان 29 سال افرادی هستند که هدف اداره جوانان دفتر سلامت خانواده خواهند بود. آمارها نشان می‌دهد که 20 میلیون نفر جوان در این سن داریم.» دکتر گلایل اردلان، رئیس اداره سلامت جوانان وزارت بهداشت با بیان این آمار توضیح داد: «8/40 درصد آقایان اضافه وزن دارند و 20 درصد آنها نیز سیگار می‌کشند در حالی که آمار اعتیاد به سیگار خانم‌ها به دلیل برخی ملاحظات زیر 2 درصد است.» اردلان درباره سوءمصرف مواد مخدر در میان جوانان نیز گفت: «ارتباط با جنس مخالف تعریف سازماندهی شده ندارد و همین امر باعث می‌شود زمانی که نوجوانان به دانشگاه راه پیدا می‌کنند، به علت آشنایی نداشتن با معیارهای عقلانی ازدواج، دچار عشق‌های زودرس شوند که برخی از آنها به ازدواج می‌انجامد.»
احتمالا حدود 60 هزار مبتلا به ایدز از بیماری خود مطلع نیستند
تقریبا نیمی از جمعیت کشور، نوجوان و جوان تلقی می‌شوند. جمعیتی که در هر جامعه‌ای کنجکاو هستند و خواستار تجربه رفتارهای مخاطره‌آمیزند و بسیار آسیب‌پذیر، بنابراین توانمندسازی جوانان و نوجوانان برای محافظت در مقابل رفتارهای مخاطره‌آمیز بسیار مهم است. عباس صداقت، مدیرکل اداره ایدز وزارت بهداشت حرف‌هایش را با بیان این جمله‌ها آغاز کرد و در مورد آخرین آمار مبتلایان در کشور گفت: «براساس آخرین آمارهای دریافتی از سراسر کشور، تا پایان پاییز سال 93 حدود 29 هزار مبتلا در کشور شناسایی و ثبت شده‌اند. اینها مراجعه کرده و تحت پوشش برنامه‌های مراقبتی قرار گرفته‌اند اما براساس آخرین مدل‌سازی‌ها در کشور، حدود 80 تا 90 هزار مبتلا در کشور وجود دارد. بزرگ‌ترین مشکل ما در خصوص ایدز است که احتمالا حدود 60 هزار مبتلا در کشور وجود دارند که از وضعیت بیماری خود آگاه نیستند.»
20 تا 30 ساله‌ها بیشترین مبتلایان به ایدز
دکتر صداقت تاکید کرد: «بیشترین گروه سنی مبتلا به این بیماری 25 تا 34 سال هستند (حدود 46 درصد) و با فرض اینکه 4 تا 5 سال زمان ببرد که فرد به رفتار پرخطر مبادرت کرده، از بیماری خود آگاه شده و برای مراجعه به مراکز بهداشتی برود، می‌توان گفت تقریبا سن ابتلا به این بیماری در 46 درصد موارد ثبت شده در گروه سنی 20 تا 30 سال است و این یک زنگ خطر است.» به گفته دکتر صداقت، طبق آمار تجمعی و از ابتدای برنامه تا اول زمستان سال گذشته، 67 درصد موارد شناسایی شده از بیماری ایدز از طریق مصرف مشترک موادمخدر و 14 درصد مربوط به برقراری روابط جنسی محافظت نشده بوده است اما آمار در سال92 و در جمعیتی بالغ بر 1500 نفر، حاکی از آن است که از کل موارد ثبت شده حدود 45 درصد بیماری از طریق تزریق مشترک در مصرف موادمخدر و حدود 36 درصد از طریق روابط جنسی محافظت نشده بوده است. این امر نشان می‌دهد که در سال 92 بیش از یک‌سوم مبتلایان یعنی حدود 40 درصد، از طریق روابط جنسی محافظت نشده مبتلا شده‌اند.
بیش از نیمی از جوانان راه‌های انتقال ایدز را نمی‌شناسند
آخرین مطالعه که براساس استانداردهای جهانی در مورد سنجش آگاهی جوانان و نوجوانان در زمینه شناسایی راه‌های انتقال ایدز و پیشگیری از این بیماری در سال 89 انجام شده، نشان می‌دهد فقط حدود 18 درصد جوانان از راه‌های انتقال و پیشگیری از این بیماری آگاهی داشتند. رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت با بیان این هشدار در ادامه به نتایج مطالعات انجام شده در زمینه آگاهی جوانان در سال 93 نیز اشاره کرد: «این نتایج در حال نهایی شدن است اما آنالیزهای انجام شده تا این مرحله از کار، نشان می‌دهد حدود 40 درصد جوانان در این‌باره آگاهی دارند بنابراین بیش از نیمی از جوانان کشور نمی‌دانند چگونه از خود در برابر این بیماری محافظت کنند.»
رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت درباره راه انتقال ایدز از مادر باردار مبتلا به نوزاد گفت: «انتقال این بیماری از مادر باردار از طریق جفت، کانال زایمانی و شیر مادر وجود دارد به‌طوری که حدود 40 تا 50 درصد احتمال انتقال این بیماری از مادر به نوزاد وجود دارد، اما با برنامه‌های پیشگیری و مراقبت در طول بارداری و پایان شیردهی، این امکان انتقال به زیر 2 درصد کاهش می‌یابد.»
آمار خودکشی در ایران 2 در 100 هزار نفر است
اسدی، معاون اجرایی دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت نیز در ادامه این نشست از ابتلای 23/6 درصد از جمعیت 14 تا 65 سال کشور به حداقل یک نوع اختلال روان‌پزشکی خبر داد و گفت: «در پیمایش ملی که سال 90 انجام شد مشخص شد که 23/6 درصد مردم 14 تا 65 سال از یک نوع اختلال روان‌پزشکی رنج می‌برند و به مداخلات روان‌پزشک و روان‌شناس نیاز دارند. از این 23/6 درصد 15/6 درصد دچار اختلال‌های اضطرابی هستند و 14/6 درصد اختلال‌های خلقی و 2/5 درصد سوءمصرف مواد دارند.»
معاون اجرایی دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت تاکید کرد: «خدمات سلامت روان در روستاها از 25 سال پیش عرضه می‌شود ولی در شهرها مغفول مانده بود که خوشبختانه در طرح تحول نظام سلامت دیده شد.» وی با اشاره به قانون سلامت روان کشور تاکید کرد: «بیش از 10 سال است که روی این قانون کار شده است و دیروز آخرین جلسه مربوط به آن برگزار و به دفتر حقوقی وزارتخانه ارسال شد تا با امضای وزیر برای تصویب در مجلس بررسی شود.» به گفته این مقام مسئول، آمار خودکشی در دنیا 6 در 100 هزار نفر و در ایران 2 در 100 هزار نفر است.
