در زمان آلودگی هوا در شهرهای بزرگ معمولا فوریت‌های اورژانس افزایش می‌یابد و وظیفه داریم برای افزایش آگاهی مردم تلاش کنیم تا مردم کمتر دچار مسمومیت ناشی از آلودگی هوا شوند. هرچند باید بدانیم با این حجم از آلودگی مسمومیت اتفاق می‌افتد. آلودگی هوا 2 عارضه ایجاد می‌کند؛ بلندمدت و کوتاه‌مدت. ما در اورژانس می‌توانیم در صورت بروز عوارض حاد و کوتاه‌مدت کمک‌کننده باشیم؛ به گونه‌ای که در زمان شروع آلودگی هوا افراد خارج شیفت را فراخوان می‌کنیم و پست‌های عملیاتی را در حد امکان افزایش می‌دهیم. استقرار نیرو‌ها در میادین و استفاده از موتورآمبولانس‌ها نیز از دیگر اقدامات ماست. در تهران بیش از 30 دستگاه موتورآمبولانس داریم که در زمان تشدید آلودگی در مناطق پرترافیک به محل اعزام می‌شوند و به مردم کمک می‌کنند. در زمان آلودگی اخیر هوا 30 درصد اورژانس‌های قلبی در شهر تهران افزایش‌یافت و اورژانس‌های تنفسی 21 درصد رشد نشان داد. این آمار قابل‌توجه است چون فقط مربوط به بیماران قلبی و تنفسی حاد است و قطعا عوارض مزمن آلودگی همین‌ها نیست. روزانه طی بروز آلودگی هوا 482 فوریت از سوی اورژانس پیش‌بیمارستانی تهران انجام شده که 135 بیمار قلبی و تنفسی به مراکز درمانی اعزام شدند. در زمان تشدید آلودگی هوا، درصد بیمارانی که تماس می‌گیرند، افزایش می‌یابد و تعداد بیماران تنفسی و قلبی بیشتر است.

نکته مهم این است که ورود ما به میادین به معنای خدمت‌رسانی در میادین نیست بلکه با این اقدام قصد داریم سرعت عمل اورژانس را در خدمت‌رسانی بیشتر برای رسیدن بر بالین بیمار افزایش دهیم و از آنجا که تعداد عملیات زیاد است، مردم استقرار آمبولانس در میادین را کمتر مشاهده خواهند کرد. در میادین شلوغ، همکاران ما مستقر می‌شوند و از آنجا به محل بیمار می‌روند. در تهران روزانه 1500 بار فوریت انجام می‌شود که نزدیک به 500 مورد منجر به اعزام به بیمارستان خواهد شد با وجود 198 آمبولانسی که در اختیار داریم؛ یعنی مسوولیت زیاد است و کار فشرده. در مناطق پرترافیک و شلوغ شهر بیش از استاندارد تعیین شده اعزام داریم. با این حساب آمبولانس غیرفعالی را مشاهده نخواهیم کرد و بعد از هر فوریت همکاران ما به اورژانس برنمی‌گردند، بلکه به میادین برمی‌گردند تا اعزام آنها سریع‌تر انجام شود. در روز، از موتورآمبولانس نیز استفاده می‌کنیم که از ترافیک رد می‌شود و خدمات اولیه را برای هموطنان می‌رسانند و درمان سرپایی انجام می‌دهند تا آمبولانس به محل برسد. در زمانی که یکی از هموطنان دچار عارضه قلبی شود و با اورژانس تماس بگیرد، در ابتدا مشاوره می‌شود که تا رسیدن همکاران ما چه دارویی مصرف کند یا چه اقداماتی انجام دهد و بعد اگر نیاز به اعزام موتورآمبولانس باشد، اعزام می‌شود. در همان زمان، پزشکان نیز از طریق تلفن راهنمایی‌های لازم را انجام می‌دهند و اگر بیمار با اقدامات انجام شده بهبود پیدا نکرد، درخواست آمبولانس می‌شود و بیمار به مراکز درمانی اعزام خواهد شد. در زمان آلودگی هوا که میزان فوریت‌ها زیاد می‌شود تماس‌ها افزایش می‌یابد و فوریت‌ها در خیابان‌ها نیز زیاد می‌شود. به همین دلیل از مردم درخواست داریم در زمان آلودگی هوا مسیر را برای تردد آمبولانس باز کنند و مردم توجه کنند اگر یک تکنیسین در آمبولانس قابل مشاهده است، یعنی بیمار در حال انتقال به بیمارستان است و باید راه را برای آنها باز کنند. اگر 2 نفر در جلوی آمبولانس نشستند به این معنی است که در حال اعزام به بالین بیمار یا بازگشت به محل اورژانس هستند که در هر 2حالت باید همکاری و راه را باز کنند. همچنین از مردم تقاضا دارم از تماس‌های غیرضروری با اورژانس خودداری کنند چون ما روزانه 12 هزار تماس با اورژانس تهران داریم که بسیاری از آنها به اعزام آمبولانس نیاز ندارد. بسیار دیده شده زمانی که همکاران ما اعزام می‌شوند، علائمی که همراهان بیمار با تلفن بیان کرده‌اند، با وضعیت بیمار متفاوت است و به همین علت با اعزام‌های غیرضروری وقت افراد نیازمند گرفته می‌شود. هموطنان دقت داشته باشند به توصیه‌های پرستار توجه کنند چون نکات حیاتی بیان می‌کند که در احیای بیمار نقش حیاتی دارد. علاوه بر آن نشانی منزل درست داده شود تا همکاران ما در اورژانس به موقع به محل برسند. از مردم تقاضا دارم در زمان آلودگی هوا از سفرهای غیرضروری خودداری کنند و درصورت بروز هر مشکلی حتما به موقع با اورژانس تماس بگیرند یا نزد پزشکشان بروند.

 دکتر حسن نوری ساری
رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی کشور

هفته نامه سلامت/604