در فصل تابستان به‌دلیل اینکه کشت انواع صیفیها بیشتر است و از آنجا که صیفیها گیاهان بوته‌ای و ریشه‌ای هستند و همچنین در این فصل مردم مسافرت می‌روند و امکان دارد از آب و غذای آلوده استفاده کنند، شیوع بیماری‌های گوارشی مانند وبا ممکن است بیشتر باشد. بیماری وبا بیشتر از آب آلوده ایجاد می‌شود. در کشور ما نیز عامل وبا آب آشامیدنی تصفیه‌نشده بود ولی در اپیدمی سال 84 و 90، وبا به‌دلیل مصرف صیفیها ضدعفونی‌نشده ایجاد شد.
در چند سال اخیر به‌دلیل اینکه مردم عادت به ضدعفونی کردن سبزی‌ها و میوه‌ها پیدا کرده‌اند، بیماری‌های عفونی روده‌ای مانند اسهال خونی و کرم‌های روده‌ای کمتر شده است. از طرفی، تصفیه‌خانه‌های آب در حال حاضر در بیشتر مناطق تهران، میکروب‌ها را هم از بین می‌برد و تصفیه‌خانه‌های خود شهرداری مانع استفاده از نهر فیروزآباد داخل آب آشامیدنی می‌شود، اما آب‌های سطحی‌مان در کشاورزی استفاده می‌شود و از آنجا که منابع آبی کم است، احتمال آلودگی زیاد خواهد بود و ممکن است آب فاضلاب وارد این آب‌ها شود. در چند سال اخیر جلوی ورود فاضلاب خالص را به آب‌های کشاورزی گرفتند ولی امکان اینکه آب فاضلاب از چاه‌های دیگر وارد شود وجود دارد. در تهران و اصفهان هم‌اکنون سیستم فاضلاب کامل داریم ولی نیاز هست این سیستم در کل کشور راه‌اندازی شود.
در هر صورت برای پیشگیری از بیماری‌های روده‌ای مانند وبا توصیه می‌شود مردم سبزی‌های برگ‌دار و صیفی‌‌های بوته‌ای مانند خیار، گوجه‌فرنگی، کاهو، توت‌فرنگی و کلم را که امکان آلودگی با آب در آنها بیشتر است، حتما ضدعفونی کنند زیرا اگر این محصولات آلوده باشند، ممکن است عامل بیماری‌هایی مانند اسهال خونی و ترشحی و حتی وبا باشند. اگر در مسافرت هستید و از سلامت سالادهای رستوران‌ها مطمئن نیستید، بهتر است سالاد نخورید یا سالاد خیار و گوجه‌فرنگی مصرف کنید. لازم است برای ضدعفونی کردن سبزی‌ها ابتدا آنها را چند دفعه با آب بشویید و بعد حتما از محلول ضدعفونی استفاده کنید. محلول ضدعفونی میوه و سبزی حتما باید به میزانی که تعیین شده مصرف شود زیرا زیاد‌تر یا کمتر استفاده کردن نتیجه دلخواه را در ضدعفونی ایجاد نمی‌کند. بعد از آن سبزی یا میوه را با آب بشویید و بعد با خیال راحت مصرف کنید.
باورهای نادرستی در مورد شستن میوه و سبزی وجود دارد؛ مثلا برخی از مردم عادت دارند سبزی را با نمک یا سرکه یا مایع ظرفشویی می‌شویند، در حالی که نمک تنها قادر است گل و لای سبزی را از بین ببرد ولی میکروب‌ها را از بین نمی‌برد. در مورد سرکه نیز باید بدانید سرکه میکروب وبا و شیگلا را از بین نمی‌برد. مایع ظرفشویی نیز با وجود اینکه باکتری‌کش است ولی نمی‌تواند کل باکتری‌های موجود در سبزی و میوه را از بین ببرد. از سوی دیگر، حساسیت‌زاست بنابراین نیاز است چند بار سبزی را با آب بشویید تا مایع ظرفشویی از سطح سبزی پاک شود و کار بسیار زمانبری است.
جالب است بدانید وبا و سایر بیماری‌های روده‌ای می‌تواند از میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی و انگور هم منتقل شود. در چند سال اخیر در یکی از استان‌ها موجی از بیماری وبا راه افتاده بود که بعد از بررسی‌های ما مشخص شد مردم توت‌فرنگی و انگور را به‌دلیل اینکه طعم میوه با ضدعفونی کردن تغییر می‌کند، فقط با آب می‌شستند و همین کار باعث شیوع بیماری وبا شده بود، بنابراین حتما میوه‌های بوته‌ای مانند توت‌فرنگی و انگور را هم قبل از مصرف ضدعفونی کنید.
دکتر محمود نبوی
معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
