در روزهای اخیر به اجرای پروژه‌ای در یکی از کشورهای همسایه نزدیک شدیم؛ پروژه‌ای که درصورت اجرا قرار است گره‌ای از مشکل عدم دسترسی حداقلی به آب جمعیت کثیری از مردم همسایه میهنمان را باز کند و آب سالم را که حدود 5 لیتر در روز است به دست این مردم برساند. اگر بدانیم اکثر قریب به اتفاق مردم میهنمان که به آب شرب دسترسی دارند، این آب را روزی 200 لیتر و در شهرهای بزرگ گاهی بیش از 200 لیتر مصرف می‌کنند، آنگاه تصویری از داشته‌های خود در مقایسه با سایر کشورها در منطقه نیمه‌خشکی که در آن زندگی می‌کنیم به دست خواهیم آورد. دسترسی همگانی به آب به‌طور قطع حاصل تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کارشناسان و متخصصان صنعت آب در چند دهه گذشته بوده، ولی حفظ وضع موجود و نیز بهبود آن نیازمند پیش‌شرط‌های اساسی است.
اگر روند مصرف بی‌رویه آب به همین منوال ادامه پیدا کند، منابع آبی کشور در آینده‌ای نهچندان دور قادر به تامین نیازهای مردم نخواهند بود، بنابراین صرفه‌جویی در مصرف آب در عرصه‌های گوناگون مانند کشاورزی، صنعتی و مصارف خانگی که تمهیدات آن در یادداشت‌های بعدی ارائه خواهد شد و به‌کرات در رسانه‌ها درباره آن خوانده و شنیده‌ایم، باید سرلوحه روش زندگی ما ایرانیان قرار گیرد. بخشی از هدررفت آب در شبکه آبرسانی به وضعیت مخازن و خطوط لوله مربوط است که هدررفت واقعی است و بخشی هم مربوط به انشعاب‌های غیرمجاز (انشعاباتی که به هر دلیلی بابت مصرف آب پولی پرداخت نمی‌شود) است که هدررفت ظاهری محسوب می‌شود. با وجود اینکه میزان استاندارد جهانی هدررفت آب در شبکه‌ها تاحدود 10درصد است، مجموع این 2 عامل باعث شده به گفته مهندس قانع، معاون مهندسی آب و فاضلاب کشور، میزان هدررفت آب در شبکه‌های آبرسانی ما به 25درصد برسد.
امروز مشکل تامین آب سالم از پیش پای سلامت کشور ما برداشته شده، اما اگر تدبیر جدی برای صرفه‌جویی در مصرف آب و اقتصاد آب پیش‌بینی نشود، در آینده‌ای نهچندان دور نعمت دسترسی به آب شرب که اکنون بسیاری از ما آن را بدیهی می‌دانیم، چنان دور از دسترس خواهد بود که شاید روزهای خوش فعلی رویای فرداهای ما باشد. کابوس بی‌آبی بسیار نزدیک است، اگر هوشیار نباشیم.
محمدرضا قائدی
کارشناس صنعت آب
