4 نکته‌ای که سالمندان باید در این آب و هوای گرم بدانند

یکی از مشکلات شایعی که با شروع فصول گرما ممکن است برای سالمندان ایجاد شود، گرمازدگی است. سالمندانی که در محیط‌های باز تردد می‌کنند یا مشاغلی دارند که مجبور هستند ساعت‌های بیشتری از روز را در هوای گرم باشند بیشتر ممکن است دچار گرمازدگی شوند. با وجود اینکه گرمازدگی می‌تواند برای سالمندان خطرناک باشد، به‌خصوص برای سالمندانی که بیماری‌های مزمن نیز دارند، با رعایت چند نکته ساده به راحتی می‌توان از این مشکل پیشگیری کرد.

1. چرا سالمندان به گرمازدگی حساس‌ترند؟
     همه فعالیت‌های بدن در دمای خاصی انجام می‌شوند. وقتی دمای هوا خیلی زیاد می‌شود، به صورتی که از 33 درجه سانتی‌گراد بالاتر می‌رود، درجه حرارت مرکزی بدن هم بالا خواهد رفت و رگ‌های خونی گرم می‌شوند و به سمت پوست می‌آیند و بدن دچار تعریق می‌شود. در این حالت مشکل گرمازدگی ایجاد می‌شود و سالمندان جزو گروهی هستند که نسبت به گرمازدگی حساس‌ترند. به همین دلیل رعایت موارد پیشگیری بسیار کمک‌کننده است. در دوره سالمندی سازوکارهای جبرانی بدن در برابر گرما و توان تطابق با گرما کمتر است و همین مساله باعث می‌شود سالمندان نسبت به گرمازدگی آسیب‌پذیر‌تر از سایر گروه‌های سنی باشند. علاوه بر این، توجه داشته باشید برخی سالمندان به دلیل شرایط ویژه‌شان بیشتر از دیگران امکان دارد گرمازده شوند. اگر جزو این گروه‌ها هستید یا در خانواده‌تان سالمندی دارید که جزو گروه آسیب‌پذیر است، بیشتر دقت کنید.

2. احتمال گرمازدگی در کدام سالمندان بیشتر است؟
     سالمندانی که دچار بیماری‌های مزمنی مانند بیماری‌های قلبی- عروقی، فشارخون، دیابت، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های عروق خونی، عفونت، نارسایی کلیوی و کبدی، بیماری‌های گوارشی مانند اسهال، آسم و آفتاب‌سوختگی هستند یا سابقه سکته مغزی دارند و چاق‌اند، بیش از بقیه سالمندان ممکن است به دلیل ضعف بدنشان دچار گرمازدگی شوند. علاوه بر این، برخی داروها مانند داروهای ضدفشارخون، افسردگی و داروهای خواب‌آور نیز می‌توانند علائم گرمازدگی را بیشتر کنند و سالمندانی که از این داروها استفاده می‌کنند، بیشتر امکان دارد گرمازده شوند.

3. گرمازدگی با چه علایمی ظاهر می‌شود؟
     وقتی فردی دچار گرمازدگی می‌شود، به دلیل کم‌آبی بدن، احساس تشنگی شدید می‌کند و همراه آن دچار سردرد، ضعف، بی‌حالی و سردرد می‌شود و رنگ ادرار او تیره خواهدشد. این حالت‌ها نشانه آغاز گرمازدگی است که باید کمبود آب بدن را جبران کنیم تا علائم بیشتری ظاهر نشود. در مرحله بعد پوست قرمز می‌شود و فرد زیاد عرق می‌کند. تعریق زیاد نشانه خوبی است و بیانگر این است که هنوز گرمازدگی شدید نیست ولی بعد از آن ممکن است حالت سرگیجه، استفراغ، رنگ‌پریدگی و گرفتگی عضلات نیز در فرد گرما‌زده دیده شود. در حالت پیشرفته‌تر گرمازدگی، پوست بدن قرمز می‌شود و فرد اصلا عرق نمی‌کند. این حالت بسیار خطرناک است و فرد ممکن است دچار حالت استفراغ، بی‌قراری و حتی تشنج و بیهوشی شود. موارد زیادی مشاهده شده که با تشدید علائم گرمازدگی و مراقبت‌ نکردن و رسیدگی‌های لازم، سالمند دچار مرگ شده، بنابراین بسیار اهمیت دارد که سالمندان علائم گرمازدگی را بشناسند و کاری کنند که دچار گرمازدگی نشوند یا اگر گرمازده شدند، بدانند چه اقداماتی انجام دهند.

4. چگونه باید از گرمازدگی پیشگیری کنیم؟
     گرمازدگی نیز مانند بسیاری از بیماری‌هایی که نیاز به رسیدگی اورژانسی دارد، به راحتی قابل‌درمان و پیشگیری است بنابراین اگر با خواندن مطالب بالا، نگران شده‌اید، حتما به این توصیه‌ها توجه کنید که به شما کمک می‌کند دچار گرمازدگی نشوید.

     • سالمندان به‌خصوص آنهایی که بیماری‌های مزمن دارند، در مواقعی که دمای هوا بالای 33 درجه سانتی‌گراد است فعالیتشان را در خارج از منزل به حداقل برسانند یا در ساعت‌های اوج گرما یعنی ساعت 10 صبح تا 5-4 بعدازظهر از منزل خارج نشوند.

     • اگر عادت به ورزش و پیاده‌روی دارند، ابتدای صبح یا شب‌ها ورزش کنند تا کمتر در معرض گرما قرار بگیرند.

     • سالمندان نباید منتظر تشنگی شوند و باید روزانه 8 لیوان مایعات بنوشند و بهترین نوشیدنی، آب است. نکته دیگری که حائز اهمیت است، این است که آن دسته از سالمندان که دچار نارسایی کلیوی، دیابت یا بیماری قلبی هستند، حتما باید از پزشکشان در مورد اینکه روزی چند لیوان آب بنوشند، سوال کنند و بی‌گدار به آب نزنند.

     • هنگام تعریق و گرمازدگی علاوه بر آب، نمک نیز از بدن دفع می‌شود بنابراین برای تامین این کمبود بدن به سالمندانی که سالم هستند و بیماری مزمنی ندارند و در زمانی که هوا خیلی گرم است، توصیه می‌شود از مایعاتی که ورزشکاران می‌‌نوشند، استفاده کنند. بهتر است فعالیت جسمی آرامی داشته باشند و اگر ورزش می‌کنند، یکباره ورزش را متوقف نکنند.

     • مصرف مایعات کافئین‌دار هنگام گرمازدگی اصلا توصیه نمی‌شود زیرا باعث دفع ادرار زیاد از بدن می‌شود که اصلا خوب نیست.

     • یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است در نتیجه گرمازدگی ایجاد شود، آفتاب‌سوختگی است. برای پیشگیری از این حالت به سالمندان توصیه می‌کنیم اگر کار ضروری ندارند، در ساعت‌های اوج گرما اصلا از منزل خارج نشوند و اگر مجبور هستند در هوای گرم تردد کنند، حتما از لباس نخی روشن، کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب استفاده کنند. سر و گردن و صورت نقاط حساسی در بدن هستند که باید حتما آنها را در مقابل ‌آفتاب بپوشانیم.

     • در فصول گرم سال غذاهای زیادی گرم و نوشیدنی‌های داغ زیاد استفاده نکنید.

     • ثابت شده اگر سالمندانی را برای مدت طولانی یا حتی زمانی که هوا گرم است در مدت کمتری در ماشین نگه دارید، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض گرمازدگی و کمبود اکسیژن هستند، بنابراین سعی کنید سالمندان زمان کمتری در ماشین بمانند.

هفته نامه سلامت/577