با توجه به بحران جمعیت، تولید محصولات تراریخته راهحلی برای بهبود وضعیت تولید است اما مطالعات زیادی در دنیا انجام شده که تاثیر محصولات تراریخته را روی حیوانات بررسی میکند.
این تحقیقات نشان میدهد غذاهای تراریخته مشکلات کبدی، کلیوی، پانکراس و حتی ناباروری ایجاد میکنند و میتواند باعث بروز سرطان شود. نتایج یکی از این مطالعات که روی موشها انجام شده بود، نشان میداد نوزاد موشهایی که محصولات تراریخته مصرف کرده بودند بعد از 3 هفته از تولدش از بین میرفتند.
همچنین مطالعات دیگری روی میزان باروری موشها انجام شد که نشان میداد، تغییراتی در بیضه موشهای نر ایجاد شده و تخمدانهای مادهها تغییر کردهاند و در مقایسه با گروه کنترل، نسل سوم موشهایی که محصولات تراریخته مصرف کرده بودند، نابارور و عقیم بودند. مطالعات جدیدتر نیز حاکی از این واقعیت هستند که بیماری سلیاک و بیماریهای خودایمن در حیواناتی که محصولات تراریخته خورده بودند، معضل دیگر محصولات دستکاریشده است اما پرسش مهم این است که این تحقیقات روی حیوانات انجام شده و معلوم نیست چه تاثیری روی سلامت انسان داشته باشد.
در حقیقت، در دنیا هیچ بررسی دقیق علمیای انجام نشده که نشان دهد محصولات تراریخته چه معایب یا محاسنی برای بدن انسان دارند و تا زمانی که این مطالعات انجام نشود، نمیتوان تولید یا واردات آنها را آزاد کرد. سازمان جهانی بهداشت نیز گفته هنوز مستندات علمی محکمی در مورد تاثیر محصولات تراریخته انجام نشده، بنابراین احتمالا محصولات تراریخته میتواند سلامت مردم را تحتتاثیر قرار بدهد. به همین دلیل بسیاری از کشورهای اروپایی محصولات دستکاریشده ژنتیک تولید نمیکنند و در کشور روسیه این محصولات تولید و وارد نمیشود. بنابراین تا زمانی که ما در مورد تاثیر یک ماده غذایی بر سلامت انسان و مشکلاتی که ممکن است ایجاد کند، اطلاعاتی نداریم نباید آن را وارد یا تولید کنیم.
در حال حاضر دانههای روغنیای که وارد کشور میشوند جزو محصولات تراریخته هستند. 90 درصد دانههای روغنی تولیدی نیز تراریختهاند. سازمان غذا و دارو ادعا میکند براساس استانداردی که تعیین کرده، محصولات غذایی دستکاریشده اجازه ورود به کشور را دارند و قرار است روی برچسب محصولات غذایی، تراریختهبودن محصول ذکر شود اما معلوم نیست این کار انجام میشود یا نه. متاسفانه در برنامه ششم توسعه بر آزادسازی این محصولات اشاره شده و در جلساتی که ما با مسوولان وزارت جهاد کشاورزی داشتهایم، برخی از افراد بر تولید انبوه محصولات تراریخته تاکید کردند اما من بهعنوان رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه به شدت با تولید انبوه و واردات محصولات دستکاری ژنتیکشده مخالفم و معتقدم تا زمانی که کنترلهای سفت و سخت روی کالاهای وارداتی وجود ندارد و تحقیقات ثابتشدهای در مورد تاثیر این محصولات بر سلامت انسان انجام نشده، نباید این نوع مواد غذایی به تولید انبوه برسند یا وارد کشور شوند. اگر این محصولات بیخطر بودند، قطعا کشورهای پیشرفته از آنها استقبال میکردند یا اجازه ورود آنها را میدادند، در حالی که کشورهای اروپایی و توسعهیافته اقبالی به این محصولات ندارند.
ما در دفتر بهبود تغذیه اعتقاد داریم اگر قرار است این محصولات به تولید انبوه برسد و تولید آن در کشور گسترش پیدا کند باید ابتدا محققان کشورمان در مورد آن بررسی و تحقیق کنند تا بتوان با استناد به آنها تصمیمگیری کرد. از طرف دیگر، برخی از محصولات تراریخته به صورت قاچاق وارد کشور میشوند که علاوه بر مساله دستکاری ژنتیک، ممکن است آلودگیهای میکروبی مانند قارچ و کپک نیز داشته باشند. بنابراین تا زمانی که مشخص نیست محصولات دستکاریشده ژنتیک چه تاثیری بر ارگانهای بدن انسان دارند، نباید در کشور به تولید انبوه برسند و وارداتشان آزاد شود.
دکتر زهرا عبداللهی
متخصص تغذیه و رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی