شایع‌ترین بیماری چشمی در کشور ما آب‌مروارید و عیوب انکساری چشم است. دبیر علمی کنگره سالانه انجمن چشم‌پزشکی ایران در نشست خبری بیست‌وپنجمین کنگره سالانه انجمن چشم‌پزشکی ایران ضمن بیان این مطلب به سوال‌های خبرنگاران در مورد مشکل‌های چشمی رایج پاسخ گفت. بیماری‌های چشمی شایع در کشور، درمان‌های آنها، باورهایی که در مورد مشکل‌های چشمی وجود دارد و غربالگری‌های مختلف در مورد بیماری‌های چشمی موضوع‌هایی بود که دکتر مسعود ناصری‌پور، فوق‌تخصص جراحی شبکیه و لیزر و فوق‌تخصص سرطان‌های چشم در آستانه برگزاری کنگره سالانه انجمن چشم‌پزشکی در مورد آنها سخن گفت.

     عمل‌های زیبایی این روزها آنقدر تنوع پیدا کرده که برخی از آنها قابل‌تصور نیست؛ درست مثل تغییر رنگ چشم که تبلیغات آن ممکن است خیلی‌ها را وسوسه کند. دبیر علمی کنگره چشم‌پزشکی درباره روش‌های جدید تغییر رنگ چشم که به تازگی از راه‌های مختلف تبلیغ می‌شود، توضیح داد: «راه متداول برای تغییر رنگ چشم استفاده از لنزهای تماسی است که در صورتی که از انواع غیراستاندارد آن استفاده شده باشد یا مراقبت‌های لازم هنگام استفاده انجام نشود، می‌تواند به راحتی به چشم آسیب بزند، اما راه دیگری که جدیدا برای تغییر رنگ چشم به‌کار گرفته می‌شود، کاشت ایمپلنت دائمی برای تغییر رنگ عنبیه چشم است، به صورتی که باید جراحی داخل چشمی انجام شود و کمترین عوارض آن می‌تواند التهاب چشم باشد، بنابراین عمده چشم‌پزشکان این عمل را توصیه نمی‌کنند، مگر اینکه در مقابل اصرار بیمار قرار بگیرند.»

بهترین راه رفع عیوب انکساری چشم
    دبیر علمی کنگره سالانه انجمن چشم‌پزشکی ایران در پاسخ به این سوال که چرا اکثر چشم‌پزشکان از عینک استفاده می‌کنند، در حالی که اخیرا به راحتی می‌توان با عمل لیزیک یا لازیک و... عیوب انکساری چشم را برطرف کرد، گفت: «بهترین، سالم‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌‌ترین راه اصلاح عیوب انکساری چشمی براساس توافق تمام چشم‌پزشکان، استفاده از عینک است و در مرحله بعد می‌توان از لنز و در نهایت جراحی استفاده کرد.

    همچنین به عنوان یک اصل کلی در پزشکی، همیشه درمان‌های غیرجراحی‌ به درمان‌های جراحی ارجحیت دارد، بنابراین تنها در صورتی که چشم‌پزشک مجبور باشد، به افراد توصیه می‌کند برای بیماری‌های آب‌مروارید یا پارگی شبکیه چشم جراحی کنند، در غیر این صورت بیشتر خود افراد هستند که مایل به جراحی انکساری چشم هستند.»

کاهش آمار تنبلی چشم در کشور
     دکتر ناصری‌پور در خصوص طرح غربالگری تنبلی چشم که با همکاری بهزیستی و  آموزش و پرورش اجرا می‌شود، گفت: «با اجرای این طرح، میزان تنبلی چشم در کشور بسیار کاهش پیدا کرده و امروز کمتر شاهد وجود این بیماری در سنین بعد از دبستان هستیم. این در حالی است که تنبلی چشم تا سن 8 سالگی قابل‌درمان است و 10 تا 15 سال گذشته تعداد مبتلایان به تنبلی چشم بیشتر بود.» آن‌طور که این فوق‌تخصص جراحی شبکیه بیان می‌کند، غربالگری دقیق‌تر آن‌گونه که در کشورهای پیشرفته دنیا انجام می‌شود، می‌تواند بسیاری از بیماری‌های مادرزادی چشمی را کاهش دهد؛ به‌صورتی‌که در این کشورها با دوربین‌هایی که از قرنیه عکس می‌گیرند، از برخی از معلولیت‌های ناشی از چشم پیشگیری می‌شود.

عوارض چشمی دیابت و تازه‌های تحقیق و درمان
     حدود 8-7 درصد جمعیت کشورمان به دیابت مبتلا هستند و این رقم در برخی از استان‌ها مانند یزد بالاتر است. دیابت جزو بیماری‌های رایجی است که عوارض چشمی آن نیز قابل‌توجه است. دکتر ناصری‌پور در مورد عوارض چشمی بیماری دیابت و راه‌های درمان آن در کشور به «سلامت» گفت: «توصیه می‌شود افراد به محض تشخیص بیماری دیابت مورد معاینه چشم‌پزشکی قرار بگیرند.»

بیماری دیابت هر قسمتی از چشم را می‌تواند مبتلا کند. مهم‌ترین تاثیر این بیماری روی شبکیه چشم است و می‌تواند باعث تورم شبکیه شود. افتادگی پلک و آب‌مروارید (4-2 برابر در افراد دیابتی بیشتر از افراد عادی است)، احساس خشکی چشم، التهاب، احساس وجود جسم خارجی و فلج شدن عضلات زیر چشم هم می‌تواند ناشی از بیماری دیابت باشد که همه این علائم با مراجعه به موقع به چشم‌پزشک قابل‌کنترل است. وی در مورد درمان‌های جدید عوارض چشمی دیابت در کشور توضیح داد: «تمام درمان‌های جدید در مورد عوارض متعدد چشمی دیابت در کشور ما مانند لیزردرمانی و درمان‌های دارویی انجام می‌شود، اما یکی از درمان‌های جدید، تزریق داخل چشمی است که متاسفانه دارویی که باید داخل چشم تزریق شود، گرانقیمت است و با کمبود آن مواجه‌ایم. این دارو تنها در برخی مراکز تک‌نسخه‌ای یافت می‌شود.»

سرطان چشم در کودکان و بزرگسالان
    دکتر ناصری‌پور در مورد سرطان‌های شایع چشمی گفت: «شیوع تومورهای چشمی در بالغان در نژادهای سفیدپوست 6 تا 7 در یک میلیون نفر در سال برآورد شده و در اطفال نیز به ازای 1 در 20 هزار تولد زنده در سال ایجاد می‌شود.» به گفته دبیر کنگره چشم‌پزشکی، آمار دقیق و کامل‌تری از شیوع سرطان در کشور وجود ندارد ولی انجمن چشم‌پزشکی کشور با همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران درصدد جمع‌آوری چنین آمارهایی است. وی در ادامه به درمان‌های سرطان‌های چشمی اشاره کرد: «تومورهای چشمی در ایران مانند سایر کشورهای پیشرفته با روش‌های مختلف شیمی‌درمانی، اعمال جراحی و... درمان می‌شود ولی روش‌هایی مانند ژن‌درمانی در ایران در حد تحقیقات و پژوهش است.» به گفته این متخصص انکولوژی چشم
بر اساس مطالعه انجام‌شده، میزان بقای 5 ساله درباره مبتلایان به تومورهای چشمی از یک دهه پیش در ایران از 60 درصد به 90 درصد مانند کشورهای پیشرفته افزایش یافته و دیگر لازم نیست بیماران برای درمان خارج از کشور اعزام شوند. عضو انجمن چشم‌پزشکی ایران درباره علائم سرطان‌های چشمی نیز اظهار داشت: «این علائم به‌خصوص در اطفال در 18 ماهگی بروز می‌کند و مهم‌ترین علامت سفیدی مردمک است به طوری که مادر عنوان می‌کند چشم کودک در تاریکی همانند چشم گربه می‌درخشد، بنابراین توصیه می‌شود هر نوع نشانه غیرطبیعی در چشم کودک را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.»

هفته نامه سلامت551