برخی اقدامهای زیبایی اگرچه در نگاه نخست باعث آراستگی ناخنها میشود، در درازمدت سلامت و زیبایی ناخنها را به خطر میاندازد
ظاهراً دوست، باطناًدشمن
دکتر زهره تهرانچی
متخصص پوست و عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی
جویدن ناخنها، مانیکورهای مرتب، آلرژی به لاکها و مواد حلال و ناخنهای مصنوعی و عوامل عفونی میتواند سلامت و زیبایی ناخن را به خطر اندازد. انجام برخی اقدامهای زیبایی هم گرچه در نگاه نخست باعث زیباترشدن و آراستگی ناخنها میشود اما در درازمدت میتواند به ضرر سلامت و زیبایی ناخن باشد. در «زیبایی» این هفته ابتدا توضیح کوتاهی در مورد ساختار ناخن میدهم تا با آن بیشتر آشنا شوید و بعد به 5 مورد ممنوع در این زمینه میپردازم. در مقدمه بحث، کافی است بدانید که ناخنها از چندین بخش قابل مشاهده تشکیل شدهاند. کوتیکول یا صفحه ناخن، بخش سفید رنگ آن است که انعطافپذیر بوده و از مرز قاعده ناخن جدا شده و به سمت خارج رشد میکند. ماهک ناخن شفافترین ناحیه ناخن است که از هلال ناخن شروع میشود و ماتریکس ناخن بخش زنده و در حال رشد را تشکیل میدهد. بستر ناخن نیز بافت نرم زیر صفحه ناخن است که عروق خونی ظریفی دارد و باعث رنگ صورتی در ناخن میشود. کوتیکول نیز به چین پوستی لبه ناخن میگویند. ناخنهای دست در هر ماه 5 میلیمتر و ناخنهای پا 5/1 میلیمتر رشد رشد میکنند. در ادامه با ? تهدید جدی برای سلامت ناخنهای دست و پا آشنا خواهید شد.
1. کاشت ناخن و استفاده از ناخن مصنوعی
دوست دارید همیشه و در همه حال ناخنهای زیبا و براقی داشته باشید و وقتتان را مرتب برای رسیدگی به ناخن تلف نکنید؟ کاشت ناخن بهترین راهحل است. شاید با این نوع تبلیغات سالنهای آرایش برخورد کرده باشید اما بهتر است قبل از آنکه برای کاشت ناخن یا گذاشتن ناخن مصنوعی به آرایشگاه مراجعه کنید، بدانید که این اقدام چندان هم بیضرر نیست. احتمال بروز آلرژی به مواد مورد استفاده و حتی بروز عفونتهای قارچی وجود دارد. ناخن مصنوعی یا کاشت ناخن باعث ایجاد فضایی بسته روی ناخن میشود که در آن آب و میکروب تجمع پیدا میکند و میتواند عامل ابتلای فرد به بیماریهای میکروبی، قارچی و باکتریایی باشد. بعد از برداشتن این نوع ناخنها هم معمولا بستر ناخن ضعیف، نازک و شکننده است و حتی ممکن است تا مدتها رشد آن دچار اختلال شود.
2. پاکسازی اطراف ناخن و مانیکور
گاهی بافت اطراف ناخن خشک میشود. کندن این پوست خشک با دست درست نیست و باعث سوزش و حتی عفونیشدن ناحیه میشود. بهتر است این پوست را باید با قیچی ظریف یا ناخنگیر کوتاه کنیم و با چرب نگهداشتن و رطوبترسانی به ناخن از عود کردن این مساله جلوگیری کنیم. بسیاری از خانمها عادت به پاکسازی اطراف ناخن و مانیکور دارند. در صورتی که بیش از حد مانیکور کنید به مرور کوتیکول اطراف ناخن دچار خشکی و ترک شده و در صورتی که بهداشت لوازم مورد استفاده رعایت نشود، احتمال ابتلا به بیماریهای ویروسی افزایش مییابد. در افرادی که مرتب در ماه مانیکور میکنند، احتمال ابتلا به هپاتیت و زگیل در مقایسه با سایر افراد بالاتر است. در ضمن نباید فراموش کرد که سوهان کشیدن ناخن در واقع وارد آوردن ضربههای مکرر به اطراف ناخن است که در صورت تکرار و عادت، روی رشد ناخن و شکل طبیعی آن اثر منفی میگذارد و میتواند عامل فرورفتگی و خطوط روی ناخن باشد.
3. پدیکور
دست در معرض دید است و معمولا افراد به نظافت آن اهمیت بیشتری میدهند اما ناخن پا در کفش است و تماس نزدیکتری با آلودگیها دارد. پدیکور و سوهان کشیدن ناخنهای پا میتواند احتمال انتقال قارچ یا ویروسها را بیشتر کند. در صورت بروز عفونت در ناخن پا معمولا این مشکل ماندگارتر است و دیرتر بهبود مییابد.
4. بلند کردن ناخنها
بلندکردن ناخن، چه به صورت طبیعی چه با کاشت ناخن میتواند مشکلات بسیاری را ایجاد کند. ناخنهای بلند معمولا دست و پا گیر هستند و به همه جا گیر میکنند و ضربه به آنها ضدمههای شدیدی به ریشه ناخن وارد میکند که در آینده رشد آن را مختل خواهد کرد. همچنین ضربه میتواند عامل بروز لکهای سفید یا شیارهای افقی روی ناخن باشد و گاهی عفونتهای جدی به وجود میآورد.
5. لاک زدن ناخن
لاک در درجه اول میتواند عامل بروز آلرژی نهتنها در پوست اطراف ناخن، بلکه در پوست تمام بدن، بهویژه در ناحیه صورت باشد. جدا از مساله آلرژی، استفاده مرتب از استن برای پاک کردن لاک میتواند باعث خشکی کوتیکول اطراف ناخن و ترکخوردگی آن شود. در رابطه با لاکهایی که به راحتی پاک نمیشوند نیز آرایشگر باید لاک را با سوهان پاک کند که همین مساله میتواند باعث ضعیف و نازک شدن صفحه ناخن شود. گاه بهدلیل استفاده از سوهانهای برقی روی صفحه ناخن، ناخنها فوقالعاده شکننده میشود و گاهی از نزدیک ریشه میشکنند. در ضمن استفاده مکرر از لاک باعث کدر شدن و زردی سطح هم ناخن میشود. امروزه برچسبهایی برای ناخن وارد بازار شده که شاید بهتر از لاکهایی باشد که حاوی ترکیبهای شیمیاییاند.
چگونه ناخنهای طبیعی و زیبایی داشته باشیم؟
• از تماس زیاد دستها با آب خودداری کنید. هنگام شستشوی ظروف از دستکشهایی با لایه داخلی نخی استفاده کنید.
• بعد از هر بار تماس با آب، دستها را کاملا خشک کرده و از چربکننده و مرطوبکننده مناسب استفاده کنید.
• تغذیه تاثیر قابلتوجهی در سلامت و زیبایی ناخنها دارد. رژیمهای شدید کاهش وزن و رژیمهای غیراصولی یا مصرف مواد غذایی بیارزش مثل فستفودها برای سلامت ناخنها مضر است. مصرف لبنیات، گوشت، میوه و سبزیجات تازه و در صورت لزوم مکملهای غذایی مانند بیوتین میتواند به زیبایی و استحکام بیشتر ناخنها کمک کند. در صورتی که فردی دچار کمبود کلسیم و ویتامین D باشد، رفع این مساله هم میتواند نقص پیشآمده در ناخن را جبران کند.
• برای اینکه شکنندگی ناخنهایتان را از بین ببرید، روغن زیتون را به آرامی کمی گرم کنید و آن را روی پوست اطراف ناخن و سطح ناخنها ماساژ دهید.
• اگر دوست دارید ناخنهایی سفت و محکم داشته باشید، پوسته گردو را خوب بکوبید تا پودر شود، سپس با روغن زیتون و عسل مخلوط کنید تا کاملا به شکل یک خمیر چسبناک شود و آن را روی ناخنهایتان ماساژ دهید و بعد از چند دقیقه بشویید. پس از چند هفته شاهد معجزه این معجون شگفتانگیز خواهید بود.